13 februari 1970
Als geest zou ik moeilijkheden kunnen ontwijken, door over geestelijke koetjes en kalfjes te praten, wanneer die beesten maar in de sferen aanwezig waren. Dit is echter niet het geval en bovendien wordt door de mensen bij een geestelijk onderwerp nu eenmaal verwacht dat je dieper op de dingen ingaat. Nu weet ik niet precies wat zij daarmede in werkelijkheid bedoelen. Maar ik heb wel een ding opgemerkt: als je wartaal uitslaat, zijn er altijd wel weer een paar mensen die na afloop zeggen: wat was dat diep…. Ik ben echter niet van plan vandaag zo diep te zinken, daar ik niet verzekerd ben bij Lloyds, zodat ik mij dit ook niet kan permitteren. Ik zou gewoonweg eens in willen gaan op de geest. Is er een geest, wat doet de geest, waarom doet de geest niet zo, en dergelijke problemen.
U gelooft allen in de geest. Ik zeg dat ik er een ben. Maar is er nu wel werkelijk een geest? Weet u wel dat nog nooit wetenschappelijk is bewezen dat er een geest bestaat? Nu is dat gebrek aan wetenschappelijk bewijs niet zo onbegrijpelijk: iemand die wetenschappelijke bewijzen zoekt, neemt zichzelf vaak te ernstig om de geest te krijgen. En wie de geest niet krijgt, raakt zelden werkelijk begeesterd, kan daardoor weinig van de werkelijkheid van de geest begrijpen en zal, door gebrek aan begrip, maar moeilijk kunnen bewijzen dat er werkelijk een geest bestaat. Maar als er dan een geest moet zijn, dan zou die geest zich kenbaar moeten kunnen maken aan de mensen, zo zal men redeneren. En wat zou die geest dan zo al op aarde moeten kunnen doen?
Nu is het gezellig: zo nu en dan eens een uurtje met jullie te kunnen spreken. Maar u begrijpt zelf toch wel dat dit nooit het hoofddoel van de geest kan zijn bij haar werken op aarde.
Tussen haakjes – en om u een inzicht te geven in de andere mogelijkheden die voor ons bestaan: Ik heb een mop meegemaakt!!! Ik ben, zoals u misschien al gehoord hebt, de laatste tijd weer wat op uw wereld aan het inspireren, inspreken en zo. Nu had ik enkele dagen geleden een dominee te pakken. Ik heb de goede man er toe gebracht enkele dingen te zeggen omtrent rechtgelovigheid dat de rechtgelovigen niet recht goed op de maag lag. Ik meen zelfs dat de goede man daardoor bijna in een scheve verhouding met zijn ouderlingen is gekomen. Maar voor mij was dit leuk. De man sprak namelijk tot zijn gelovigen over de wet. Nu zijn er groepen die dit graag doen, omdat zij menen dat zij op deze wijze kunnen aantonen hoeveel beter zij ondanks alles zijn dan hun concurrenten. Ik heb in die gedachtegangen ingehaakt en kon de goede man toen verleiden het volgende te zeggen: “zij die zich slechts houden aan het woord en aan de letter van de wet, zij houden zich aan den duivel…” Den duivel was misschien wel wat ouderwets, maar ik had het zo gauw niet in de gaten en de behoudende gemeente was er bovendien wel aan gewend. “Doch slechts zij die eerlijk en oprecht in zichzelf de goddelijke wet vervullen, hebben recht van spreken en kunnen zich christenen noemen …” Dat was een schop tegen het zere been, waar de meesten van wakker schrokken. Nu kan ik wel begrijpen dat de ouderlingen over die zinsnede de p.… in hadden, want die voelden dit natuurlijk als een kritiek op hun persoonlijkheid.
Het leukste was nog dat achterin de kerk en eigenlijk wat eenzaam een tamelijk jonge dame zat met een tamelijk korte rok, kort en goed een tamelijk hippe en tamelijk christelijke tante die even vergat, waar zij was en volgens mij even aan het Leger des Heils dacht. Na de bewuste zinnen zei ze ten minste tamelijk luid: “Halleluja”. U had de gezichten moeten zien. Vanaf dat ogenblik was ik mijn contact met dominee weer kwijt, want de goede man kreeg bijna de hik van de schrik. Maar leuk dat het was!!! Maar wanneer je die dame had verteld dat dit geen uitspraak van de dominee, maar van de geest was, zou zij er onmiddellijk niets meer van willen weten. En ook dominee zelf zou, naar ik meen, liever willen geloven dat het een storing was als gevolg van een aderverkalking, dan dat het inwerking uit de geest zou zijn. Nu is die aderverkalking niet zo onwaarschijnlijk, want het was wel een oude taaie die ik te pakken had.
Dit toe te geven zou hem zwaar vallen, maar de geest heeft nu eenmaal geheel geen plaats in het schema van dingen die deze man kan aanvaarden.
Er zijn heel veel mensen die niets voelen voor de geest, zeker niet, wanneer die geest zich voortdurend bezig kan houden met aardse zaken. Vandaar dat de geest op aarde veelal zal werken op een wijze die allesbehalve spreekt tot de verbeelding en zeker maar zeer zelden spectaculair is. Er is een tijd geweest, waarin wij ontzettend onze best hebben gedaan om te bewijzen dat wij er waren. Wij hebben mensen laten zweven. Wij hebben op leitjes geschreven als antwoord op vragen en men kan je in dergelijke gevallen vaak heel gekke vragen stellen dat kan ik u wel verzekeren. Dat duurde, tot er een goochelaar was die ontdekte dat hij dit op een wat andere manier, ook kon doen. En toen was de aardigheid er weer af voor ons. Wij hebben ons zelfs regelmatig en in grote aantallen gematerialiseerd – tenminste de knapperen onder ons.
Ik kwam niet in aanmerking, was trouwens nog te jong en te onervaren ook in die dagen.
Kortom, wij hebben alles gedaan wat wij konden, om de mensen ons bestaan te bewijzen. En wat was het resultaat van al die moeite? Iedereen zei dat er ongetwijfeld wel iets was, maar dat was toch ongetwijfeld geen geest. De man die zweefde, deed dit ongetwijfeld door anderen te hypnotiseren, door een truc, door bepaalde krachten te gebruiken die hij persoonlijk bezat. Maar geen geesten. Dat kon eenvoudig niet. Wanneer wij iemand een visioen lieten zien, of inspireerde tot een opvallende verklaring, dan was dat misschien een resultaat van mesmerisme, er moest een wetenschappelijke verklaring voor zijn. Maar het werk van een geest? Kom nou. Ja, toen hebben wij er uiteindelijk langzaamaan genoeg van gekregen en ons afgevraagd waarom wij eigenlijk wetenschappelijk erkend wilden worden. Wij zijn uiteindelijk geen menselijke vereniging die een koninklijke goedkeuring nodig heeft of zoiets.
Wij besloten liever de mensen te gaan helpen. Maar hoe kun je de mensen helpen? Voor een geest is dat werkelijk een lastige vraag. Als je de mensen helpt om, ondanks alles, het beste resultaat te bereiken, dan slaan zij zich slechts op de borst, roemen eigen handigheid en zijn onmiddellijk bereid nog ergere stommiteiten uit te halen, omdat zij aannemen dat zij het beter weten dan ieder ander, zodat alles wel weer goed zal gaan. Dat is dus onbegonnen werk.
Als je de mensen hindert, dan worden zij neerslachtig. Zij denken dan niet na over de fouten die zij zelf hebben gemaakt, maar alleen over de onrechtvaardigheid van de wereld die hen dit heeft aangedaan. Het enige wat je dus kunt doen, is in feite de mens een spiegel voor te houden.
Zeker, ik probeer bij voorkeur een lachspiegel te zijn, zodat de mens zich ook nog amuseert.
Want als je de mensen een gewone spiegel voorhoudt, willen zij vaak niet eens geloven dat het monster dat zij daarin zien zelfs maar wat op hen zou kunnen gelijken. Daarom zijn wij druk bezig allerhande mensen vergissingen te laten maken die er misschien toe bij kunnen dragen dat de andere mensen ontdekken dat degenen die zeggen zoveel te kunnen en te weten, eigenlijk lang niet zoveel weten en kunnen, als zij zeggen te weten en te kunnen. En als de anderen dat eenmaal weten, weten uiteindelijk ook degenen die nu menen zoveel te weten dat zij eigenlijk maar niets weten. Zij zullen dan voorzichtiger zijn tegenover anderen en misschien – je hoopt altijd weer ondanks alles – zelfs eerlijker tegenover zichzelf.
Wat natuurlijk niet wetenschappelijk aantoonbaar is, maar, naar ik meen, ondanks dit euvel, middels het gevoelsleven van de mensen wel tot stand kan worden gebracht. De vraag is nooit, of alles daarbij nu ook in pais en vree gaat, weet u, voor ons tenminste. Mensen zeggen wel eens tegen de geest: jullie kunnen zoveel. Waarom – en dan komt het hele verhaal – laten jullie dan schandaaltjes toe in het Centraal station in Amsterdam, waarom die dwaasheden als bezettingen van het Maagdenhuis, en universiteitsstakingen toe laten, waarom doen jullie niets aan oorlogen, waarom laten jullie toe dat de hippies zich zo misdragen, enzovoort enzovoort.
Wat die goede mensen daarbij vergeten is wel dat, zo wij met al deze menselijke dingen rekening zouden moeten houden, ja, aan al dergelijke op zich zeker goedgemeende mensen en zorgen tegemoet zouden moeten komen, op het ogenblik de opvolgers van Johann Strauss nog steeds walsmuziek zouden staan spelen voor de enkelen die een dergelijke gewaagde dans aandurfden.
Want in feite verlangen dergelijke mensen niet van de geest dat zij hen zal helpen om meer mens te worden, maar alleen dat men hen zal helpen geestelijk rijp en machtig genoeg te worden om verder alles te kunnen houden zoals het is.
U lacht eens. Toch is het in wezen meestal juist, zoals ik zei. Daarom spelen wij vanuit de geest in deze dagen met de mensen het spel der vergissingen. Niet dat wij degenen zijn die er mee begonnen zijn, maar wanneer iemand op een belangrijke plaats nu eenmaal in het openbaar dronken wil worden, zo vinden wij het beter dat zo iemand dingen zegt die waar zijn, die hij werkelijk denkt en dat op een zo openbare plaats, dat eenieder kan weten wat er aan de hand is.
Dan kunnen de eenvoudige burgers misschien ook beseffen hoeveel centen er politiek verdrinken en welke politieke verwikkelingen dat oplevert, dan wanneer men de zaak geheim weet te houden. En als een generaal eerlijk agressief is, laat hem dan eens vergeten dat hij diplomatiek vredelievend moet klinken en zijn eerlijke mening spuien, bij voorkeur op een ogenblik dat eenieder kan beseffen wat er in zijn normale verklaringen vals klinkt. Wij proberen niet de mensen zonder meer van hun problemen te verlossen. Wanneer er een politicus weer eens een overwinning behaalt, laten wij, wanneer het even kan, zien hoe weinig die zege betekent en wat voor eigenaardige en zelfs gemene dingen de man moet uithalen om zelfs dat nog te bereiken. Misschien, zo hopen wij, worden de mensen hierdoor wat meer wakker en gaan zij eens over verschillende dingen nadenken.
Zoals wij gelovigen proberen te laten zien dat een gehuwde pastoor soms een beter mens kan zijn dan een celibataire bisschop. Wij willen aantonen dat dit niet altijd en zonder meer waar is, maar dat het waar kan zijn. Zoals wij elders weer proberen de mensen te laten beseffen dat de mensen die zich voor de rechtvaardiging van hun daden beroepen op de heiligheid van de wet die Allah door Mohammed heeft gegeven, in feite tegen deze wet lijnrecht ingaan, zodra er voordeel mee te behalen valt. Kortom: het lijkt ons goed de medemensen te laten zien wat bepaalde op aarde belangrijke mensen eigenlijk zijn en willen. En daarmede zijn wij nu al enige tijd bezig.
Ik zelf tel in dit spel natuurlijk nog niet zo heel erg mee. Goed, ik heb nu een dominee te pakken gehad en kan een volgende keer misschien eens een majoor op hol laten slaan met een tank of zoiets. Dat lijkt mij ook wel leuk. Belangrijker dingen zal ik voorlopig nog wel niet te doen hebben op dit gebied. Maar voor mij zowel als voor degene die zich met op aarde belangrijker mensen bezighouden, geldt dat wij de mensen niet meer mogen schaden door ons ingrijpen, dan zij zichzelf of anderen ook zonder dit ingrijpen zouden schaden. Ik begrijp de rechtvaardigheid van deze regel en zal mij eraan houden. Maar ondanks dit kriebelt het mij soms in het totaal van mijn ectoplasma. Meer mensen dan u denkt hebben grote gevaarlijke fouten, maar zij zijn nog zo bang voor mogelijke gevolgen dat zij met de zaak ophouden, voor het kritiek wordt. Volgens mij zou een duidelijker worden van ook deze gedachten en eigenschappen de duidelijkheid in het menselijke leven aanmerkelijk kunnen vergroten.
Overigens is duidelijkheid een moeilijke zaak. Voor de geest is het uiteindelijk eenvoudig genoeg: je zegt wat je denkt en probeert dit dan zo te doen dat een ander het kan begrijpen. En verder basta. Maar voor mensen schijnt het veel moeilijker te zijn. Zakelijke duidelijkheid betekent heel vaak dat men je eerlijk vertelt dat er kleine lettertjes voorkomen in een contract, maar je niet vertelt wat erin staat, of waar de belangrijke punten staan. Politieke duidelijkheid betekent schijnbaar tegenwoordig dat je heel duidelijk zegt dat je niet wenst te zeggen, waarover het nu eigenlijk gaat. Religieuze duidelijkheid betekent schijnbaar dat je in de religie tegenwoordig over alles moogt spreken, behalve over de punten, waar het werkelijk op aan komt. De mensen verwachten van ons een soort duidelijkheid die met deze menselijke vormen verwant is. En daarom is het als geest toch nog wel moeilijk om zo duidelijk te zijn dat de mensen begrijpen dat je werkelijk bedoelt wat je zegt. Dus moet je maar proberen er iets van te maken. En al slaagt dat lang niet altijd, zoals je zou willen, toch moet ik eerlijk bekennen dat deze dominee zoveel jaren na mijn dood voor mij een even vreugdige beleving is en zal blijven als de kwestie met de huishoudster van de pastoor voor mijn niet betreurd heengaan van deze aarde. Niet iedereen zal deze referentie begrijpen, maar dat is ook niet nodig.
Ik zal dus maar proberen mijn denkbeelden in enkele punten weer te geven.
De geest wordt niet bepaald door de sfeer, waartoe zij behoort volgens het menselijke denken, maar slechts door het bewustzijn, waaruit zij geestelijke krachten en eventueel ook de mensheid weet te bereiken en er mede in contact kan blijven.
Het wezen van de geest is niet de mens te helpen beter te worden dan hij is, maar om de mens te laten zien hoe hij zelf beter kan worden.
De grootste moeilijkheid voor de geest is slechts zelden zich gehoor te verschaffen, maar veelal het overtuigen van de toehoorders omtrent de ernst van het gesprokene.
De werkelijke taak van de geest ten aanzien van uw wereld ligt voor het merendeel in het voorkomen van te grote rampen en gelijktijdig in het voorkomen dat de gevolgen van menselijke daden voor de bedrijvers ervan wegvallen.
De geest zoekt in zich naar de goddelijke waarheid, maar kan deze in zich eerst werkelijk beleven, wanneer zij daaraan ook buiten zich uitdrukking zoekt te geven.
De intensiteit van ons leven en gevoelen wordt bepaald door de wijze, waarop wij het Hogere reeds beseffen en aanvoelen, terwijl wij gelijktijdig in het lagere met onze beste krachten en naar beste weten blijven werken.
Dat zijn in korte regels enkele punten die u misschien kunnen helpen ons te begrijpen en u iets omtrent ons wezen, leven en kunnen duidelijk maken. Want al zijn wij dan niet wetenschappelijk bewijsbaar, voor onszelf weten wij heus wel ongeveer waaraan wij toe zijn. Wij weten zelfs wat ons te doen kan staan. En als ik mij niet heel erg vergis, betekent dit in ieder geval dat wij het in de komende paar jaren hard te verantwoorden krijgen.
Een van onze grote problemen is bijvoorbeeld op het ogenblik uw welvaart. U weet wel wat die welvaart op het ogenblik is, nietwaar? Dat is een nieuwe naam voor devaluatie. Deze zogenaamd welvaart heeft velen van u op het denkbeeld gebracht dat je van de wereld steeds meer moogt vragen en daarvoor steeds minder voor hoeft terug te geven. Op zichzelf zou dit misschien nog tot de mogelijkheden behoren, wanneer er maar niet steeds meer mensen kwamen vragen, zodat er steeds meer moet worden genomen om tenminste nog de lastigste iets te kunnen geven. Maar zelfs dan is er zoveel te kort dat degenen die willen nemen, zich genomen voelen.
Wij moeten dus proberen de mensen uit het denkbeeld dat anderen het maar moeten doen, los te maken. Een moeilijkheid die ook op aarde ongetwijfeld reeds voor velen bestaat, maar die bij ons toch speciale moeilijkheden met zich kan brengen.
Wij hadden een tijdje geleden met drie man dienst, afhaaldienst, bij het sterfbed van een spiritist. De man ging over met een werkelijk heerlijke glimlach; – hij had mij kennelijk nog niet zien staan, maar alleen de twee anderen – dus wij dachten: wanneer die overkomt, is het een zachtgekookt eitje. Wanneer hij er eenmaal is hoeven wij alleen nog maar te zeggen: kom mee, jo, en ga aan het werk. Maar weet u hoe het ging? Jullie zijn er toch om mij af te halen, dacht hij. Nou, dan breng je mij maar, waar ik wezen moet, want mijn tijd van werken is voorbij. Ik heb toen maar gezegd: “man, wij zijn geen mensen van het liefdewerk ‘oud papier’ dat wij de rommel thuis af komen halen”. Dat maakte hem nog nijdig ook. Hij sprak zelfs over spotgeesten en zo… Het is natuurlijk op de duur wel in orde gekomen, maar ondertussen was hij slechts een van de velen die op het ogenblik zelfs, wanneer zij redelijk geestelijk bewust zijn, toch de mening toegedaan blijken te zijn dat ook het geestelijke werk maar door anderen gedaan moet worden.
Ik heb soms het gevoel dat velen het prettig zouden vinden wanneer wij potjes met instant bewustwording op de markt zouden kunnen brengen, liefst met een recept als: “Elke dag een lepeltje tot het gist en je weet waar je geestelijk aan toe bent. Vervangt elk persoonlijk streven”.
Een dergelijk product is echter schijnbaar zelfs voor de hoogste geesten te moeilijk te vervaardigen. Het enige product van geestelijke oorsprong en waarde waar de mens voortdurend beschikking over heeft, is dan ook iets wat wij goddelijke liefde noemen. Maar hiervan wordt door de mensen maar zelden iets gebruikt. Mogelijk omdat zij het iets te flauw van smaak vinden. Wat ik mij overigens wel voor kan stellen met al die gepeperde voorstellingen omtrent de liefde van tegenwoordig. Neen. Je kunt de mens maar heel weinig geven van hetgeen hij van je vraagt wanneer je geest bent. En dat vind ik toch wel jammer. Misschien zouden wij de mens dan zover kunnen krijgen dat hij onze meer belangrijke zaken ook zou willen aanvaarden. Want ik meen dat wij uit de geest de mens heel wat belangrijke dingen zouden kunnen leren en geven wanneer hij ons de kans maar gaf.
Maar wij worden uiteindelijk in hetgeen wij doen, kunnen, en zeggen te kunnen, mede bepaald door de mensen die naar ons luisteren. Want de mensen die naar ons luisteren, de mensen, waarmede wij harmonisch kunnen zijn, bepalen uiteindelijk wat wij op aarde meer kenbaar tot stand kunnen brengen, omdat dit nu eenmaal mede afhangt van de harmonie die je met de mensen kunt bereiken. Tja, daar zeg ik me wat. Ik vraag mij af hoe ik dan met die dominee in harmonie kon komen…. Dat moet toch wel een betere peer geweest zijn, dan je zo op de kansel zou zeggen. De grote moeilijkheid bij het verwezenlijken van veel van onze plannen en denkbeelden is steeds weer dat wij in onze mogelijkheden worden bepaald door de harmonieën die wij kunnen bereiken. Wij kiezen deze harmonieën voor een groot gedeelte zelf. Wij bepalen, door onze eigen wijze van denken, op aarde en in de geest, met wie wij een zekere verwantschap kunnen bereiken. En pas wanneer die verwantschap bestaat, kunnen wij invloed uitoefenen, kunnen wij begrijpen en misschien helpen.
Er is op aarde op het ogenblik enorm veel, waarbij hulp uit de geest hard nodig zou zijn. Maar het is zo moeilijk om te begrijpen hoe dit voor mensen eigenlijk in elkaar schijnt te zitten. Denk nu niet dat ik als ouderwetse geest omval van de nieuwheden van uw tijd. Ik kijk niet op van doorkijkjurken, want ik wist immers dat jullie al lang broodjes verpakken in doorzichtig plastic, zoals vele andere consumptiegoederen. Zoals ik heus niet achterover zal vallen van vele kreten van revolutionaire aard, want om eerlijk te zijn, veel van de meer progressieve mensen van deze tijd doen niet veel anders dan dingen behalen die voor 1792 al werden gezegd. Die mensen zijn zo ver voor op de anderen dat zij al bijna weer antiek zijn. Neen. Het overdondert mij heus niet.
Maar ergens kan ik er toch niet helemaal bij.
Ik hoor mensen over Gods liefde spreken en in dezelfde zin andere mensen veroordelen en afkraken. Ik hoor mensen spreken over Jezus als de Verlosser en in zijn naam zich gelijktijdig tot beulen van de menselijkheid maken. Ik hoor mensen spreken over sociale noodzaken, maar wat zij ook doen, het is allesbehalve sociaal of noodzakelijk. Ik kan begrijpen dat jullie in den Haag van het Nerviplan nerveus begint te worden. Maar ik kan niet begrijpen hoe iemand het in zijn hoofd kan halen te dromen van grote luxekantoren, waarvoor misschien niet eens andere huurders dan het rijk gevonden kunnen worden, terwijl vele mensen nog steeds geen huizen hebben. Ik kan er ergens niet geheel bij, wanneer ik dergelijke dingen zie. Dan zou ik de mensen willen beïnvloeden, en zeggen: “kijk, zo kun je het probleem ook benaderen”. Maar ik krijg eenvoudig geen contact. En daar zit je dan met je goede voornemens. Maar ja, de een of andere dag krijg ik wel weer een wethouder of zoiets te pakken, zelfs in Den Haag. Misschien kun je dan laten zien hoeveel dwaasheden er zijn. Maar wat haalt dat uiteindelijk nog uit? Wij kunnen de mensen een spiegel voorhouden. Maar dat is alles. Wij kunnen ze er niet eens toe brengen hun haren te kammen, wanneer zij toch kunnen zien dat die in de war zitten. Wanneer de mensen zien dat het verkeerd gaat en zij willen er niets aan doen wat kun je als geest dan nog verder doen? Wanneer mensen gevoelen dat zij geestelijk in een slop zitten en zij vertikken het te veranderen in denken, gevoelen, gedrag en geloof wat kun je dan nog voor ze doen?
Daarom ben ik maar blij dat er nog een Witte Broederschap is. Goed, voor mij is dit misschien vaak zoiets als voor het kleine jongentje “mijn grote broer die al pruimt”. Kortom een kracht die groter, wijzer is dan ik ben en meer harmonieën kan beheersen dan ik bereiken kan. Maar ik zou het zo graag ook zelf doen. Wat dat betreft ben ik waarschijnlijk nogal modern, want ik zou vaak een geestelijke “doe het zelver” willen zijn. Maar ik moet steeds weer ontdekken dat ik voor mijn plannen niet de nodige kundigheden en vaak ook niet het noodzakelijke materiaal heb.
En dat zijn voor mij zere punten. U zult, ook in uw eigen leven vaak het gevoel hebben dat u tekortschiet, zonder te weten wat u eraan kunt doen. Ook ik worstel vaak met een dergelijk probleem. Alleen niet zo dramatisch als u het vaak neemt. Ik lach er wel wat om. Ik wil niet zeggen dat ik mij soms een bult lach over mijn eigen worstelingen, want die dingen zijn mij sinds mijn laatste incarnatie minder sympathiek. Maar ik kan in ieder geval over mijzelf en mijn pretenties wel lachen. Maar de machteloosheid blijft vaak. Ik weet waar dat bij mij vandaan komt. Ik weet natuurlijk niet, of u dit voor uzelf ook weet, maar bij mij ontstaat het, doordat ik vaak anders wil zijn dan ik ben en meer wil betekenen dan ik betekenen kan. Het komt erop neer dat ik een dergelijk gevoel elke keer krijg, wanneer ik mijn pretenties in de plaats stel van mijn werkelijke mogelijkheden. En zodra ik dat weer besef, lach ik eens wat om mijzelf en kom terug met de volgende clownerie.
Voor u lijkt mij de zaak ongeveer hetzelfde te liggen: geestelijke bewustwording, geestelijk bereiken, je diepe innerlijk doorvorsen en wat voor mooie woorden er nog meer voor bestaan, komt uiteindelijk altijd weer neer op hetzelfde: niet leven naar je pretenties, maar naar je mogelijkheden. En dat, vrienden, is misschien wel een wat vreemde conclusie voor iemand die wil spreken over de geest. Maar het lijkt mij de enig juiste conclusie voor mens en geest te zijn in dit verband. Wij kunnen meer worden, dan wij nu zijn, wanneer wij bereid zijn eerst eens bewust te leven wat wij nu zijn. Wij kunnen oneindigheden leren begrijpen, als wij eerst eens bereid zijn ons eigen onbegrip op dit ogenblik toe te geven. Wij kunnen een paradijs op aarde maken, wanneer wij eerst eens beginnen toe te geven dat wij werkelijk en geheel in de rommel zitten. Wij kunnen van alles, maar wij zullen eerst de werkelijkheid toe moeten geven. Ik meen dat hier de grote moeilijkheid zit: de meesten van ons zijn immers niet bereid toe te geven, waar zij falen. En vooral het waarom van het falen geven wij niet graag toe, want de meesten van ons zijn niet te graag bereid eens te te geven wat zij werkelijk zijn en wat zij werkelijk kunnen.
Daarom zou ik mijn gehele betoog over de geest enzovoort kort willen samenvatten in deze ene zin:
Durf te zijn wat je bent, durf te leven volgens de mogelijkheden die je werkelijk hebt en te werken met hetgeen je nu beheersen kunt, opdat je eens meer zult mogen begrijpen, dan nu het geval is. Al is mijn onderwerp hiermede afgedaan, ik mag nog verder wat tijd vullen? Ja? Ik doe het graag, want voor mij is dit zoiets als een speelkwartiertje. Laten wij nog maar eens iets proberen met definities.
Spelen: Met zoveel vreugde werken dat je niet meer weet dat je arbeid verricht.
Doorkijkjurk: Een doorzichtige verpakking voor producten die helaas soms reeds verlept zijn.
Scheidsrechter: De man die de wijsheid in pacht heeft en al fluitende daardoor de toorn van alle partijen op zich pleegt te laden.
Bevrijding: Een feest waarvan de herdenking kennelijk net zoveel moet kosten als een kleine invasie.
Werken: Je bezighouden met noodzakelijke zaken, waarin je gemeenlijk zo weinig lust hebt dat je het ervaart als een last.
Bosgeest: Een voorstelling die de wereld zich heeft gemaakt van de krachten der natuur, waarbij de geest op bokspoten fluitend rond pleegt te lopen. De bokspoten zijn tegenwoordig vervangen door suède schoenen, maar verder kun je een soortgelijke mentaliteit nog zien bij mensen die op alle hoeken in een grote stand plegen te staan.
Demonstreren: met veel leuzen en woorden duidelijk maken dat je het niet eens bent met iets, waaraan je, wanneer je niet zoveel tijd met demonstreren zou verdoen, misschien zelf iets aan zou kunnen doen.
Commune: Een gemeenschap die bereid is om alles samen te delen. Vooral tegen dit “alles” protesteert de gezeten burgerij vaak, omdat zij meent dat communaal belang betekent: iedereen werken voor de belastingen en verder de handen thuishouden.
Trostoto: Een gokspelletje dat mij doet denken aan een valse roulette.
De gemeenschap: de totaliteit van individuen die gezamenlijk veel tot stand zouden kunnen brengen wanneer zij samen zouden willen werken, in plaats van elkander te willen domineren.
Henri: een schuilnaam voor iemand die wel eens een spotgeest genoemd wordt, zonder dat hij zichzelf als zodanig ervaart.
De Kleine Zielen: Een romance over het oude Den Haag die aantoont hoe weinig er in deze stad veranderd is.
Lachwekkend: Dit is eenieder die een ander de illusie geeft dat hij verstandiger, beter, of gelukkiger is. Want drie vierde van de lach wordt geboren uit leedvermaak, de rest uit onbesef voor de werkelijke toestand.
En weet u wat een lach is? Een geluid dat ook een hyena voortbrengt, met dit verschil dat de mens dit bewust op sociaal daarbij passende ogenblikken tot stand weet te brengen.
Songfestival: Een reeks personen die om de beurt liedjes zingen, zodat een jury er de slechtste uit kan kiezen.
Zwendel: Wat moet ik daarvoor zeggen? Songfestival of trostoto misschien? Laten wij het zo zeggen: zwendel is het verkopen van illusies die de mensen gaarne tegen hoge prijs willen verwerven, tot zij ontdekken dat een werkelijke ondergrond ontbreekt. Er is dus veel meer zwendel dan u misschien dacht, maar het grootste deel is wettelijk toegestaan.
Woningnood: Het onvermogen van de gemeenschap om te begrijpen dat elk lid van die gemeenschap gelijkelijk recht heeft op een mogelijkheid zich van anderen af te zonderen en zo in vrede te leven.
Hoge nood: Een uitdrukking die gemeenlijk valt onder het hoofd waterstaat. Ik hoop dan ook dat dit niet betrekking heeft op iemand die ter zitting aanwezig is.
Dolle Mina: Naam voor een actie van vrouwelijke wezens die zich zodanig mannelijk willen gedragen dat zij daarvoor hun vrouwelijk voorrechten prijs schijnen te willen geven, ofschoon dit in de praktijk wel hard bij ze pleegt aan te komen.
Ten slotte zijn wij dan hiermede ongeveer aan het einde van onze bijeenkomst. Tussen haakjes: de vasten is voor de katholieken uitgebroken en voor alle anderen geldt in deze dagen: denk aan je lijn. Ik meen dat in de komende dagen de mens die zich enigszins weet te beheersen en te beperken, grote en vaak langdurig goede resultaten voor zich en anderen zal kunnen bereiken.
Zelfbeheersing is ook in de komende tijd een goed middel tot zelferkenning en inzicht, buiten de andere resultaten.
Ik wens u toe dat u zoveel beheersing over uzelf zult bezitten en zoveel inzicht in de mogelijkheden van uw wereld dat u het goede van de komende tijd voor uzelf ten volle zult kunnen uitbuiten.