28 september 1982
De praktische waarde van de astrologie hangt sterk af van de beoefenaar ervan.
Het zal u duidelijk zijn, dat astrologie niet een spoorboekje voor je leven kan geven. Het enige wat ze kan doen is een aantal richtingaanwijzers neerzetten langs de weg. Je weet dan: daar komt een gevaarlijke kruising en daar kan ik afslaan, daar heb ik een wat landelijker traject af te leggen. Zo mooi als sommige mensen het zeggen, kan ik het natuurlijk niet doen; iemand heeft eens gezegd: de sterren neigen wel, maar zij dwingen niet.
Laten we proberen om de zaak vooral nuchter te bekijken. In zekere zin is astrologie een soort geloof geworden voor sommige mensen. Dat geloof brengt hen dan tot een toekomst, die eigenlijk helemaal is vastgelegd, waarbij invloeden van buitenaf wel zullen bepalen wat je wel of niet zal overkomen.
Volgens mij is dat natuurlijk onzin. Er zijn bepaalde neigingen te zien, bepaalde tendensen, dat is waar, maar die heb je bij wijze van spreken in de stad ook. Wanneer je daar op een spitsuur komt dan heb je daar te rekenen met andere verkeerssituaties dan wanneer je daar komt in een van de nachtelijke uren wanneer er geen kip op straat is.
Wat is de basis van de astrologie? In de oude tijd meende men, dat de sterren rond de aarde stonden en dat ze een direct kenteken waren van de wereld van de goden. Er is dan ook heel veel gesproken over het zogenaamde sterrenschrift, waaruit de wichelaars het lot van de naties en de gebeurtenissen, die zouden komen, plachten af te lezen. Babyloniërs waren er heel sterk in. Er was een sterrenschrift waarin liefst 1200 combinaties voorkwamen. Dat was eigenlijk heel eenvoudig. Dat gold alleen van daaruit wanneer je op een ….rad ging staan. Je kon dan langs de horizon zien, dat sommige sterren en sterrenbeelden verdwijnen en dat andere opkomen. De planeten dansen er tussen door. Zo krijg je al die variaties.
Toen later de mensen al die verschillende bewegingen gingen associëren met directe gebeurtenissen op aarde, werd het een kwestie van bijvoorbeeld landbouw. Wanneer kunnen we het beste planten? Wanneer kunnen we rekenen met het komen van slecht weer, van goed eer? Dat las men aan de sterren en aan de hemel af.
Nog wat later begint men een hele reeks observaties aan te leggen. We zitten dan in ongeveer het Chaldese tijdperk, dat is nog iets voor Babylon. De mensen gaan tafels aan leggen. Hieruit blijkt, dat bepaalde constellaties zich steeds herhalen. Men komt tot een kosmisch ritme. Dat ritme wordt weer gezien als de wil van de goden, als een soort wet, waaraan de mens onderworpen is. We moeten al een heel eind dichter bij deze tijd gaan, wanneer we willen zoeken naar mensen, die het wat redelijker benaderen. We denken hierbij ondermeer aan de Arabische astrologen. Vergeet niet, dat dergelijke astrologen eigenlijk astronomen waren, die nog niet in staat waren om een perfect beeld van de aarde en de verhouding aarde kosmos te maken. De werkelijke splitsing ontstaat eigenlijk pas ongeveer 1000 na Christus. Op dat ogenblik namelijk weet men, dat de sterren – ook al weet men nog niet wat ze zijn – vaste patronen vertonen. Dat er een kwestie is van allerlei rotaties; dat de aarde wentelt bijvoorbeeld, etc. Vanaf dat ogenblik gaan de mensen de fenomenen bekijken, de hemelfenomenen. Dat worden de astronomen. Er zijn anderen, die voortdurend bezig blijven met het duiden van de tekenen. Ze blijven zich elke keer, als er iets op aarde gebeurde, afvragen hoe de sterren stonden. Wanneer de sterren zo staan, zeiden ze, zal er zoiets gelijksoortigs nu ook kunnen gebeuren.
Het is dus een kwestie van een meer abstract worden wetenschap, met daar tegenover een duidingswetenschap, die voornamelijk gebaseerd is op ervaring, maar dan wel van zeer vele eeuwen.
De duidingen zijn voor een groot gedeelte traditioneel. Dat wil zeggen, dat er uitleg wordt gegeven aan de betekenis van een sterrenbeeld, van een bepaalde planeetstand op grond van gebeurtenissen, die soms 2000 tot 2500 jaar in het verleden liggen. Men is zich daarvan niet helemaal bewust, maar zo is dat systeem tot stand gekomen.
Waarom is astrologie bruikbaar? Ja, dat kan alleen maar – volgens mij althans – het geval zijn wanneer er toch de een of andere relatie bestaat tussen de stand van de planeten en de sterren aan de hemel en de aarde zelf en eventueel degenen, die zich daarop bevinden. Dan moeten we weer zoeken naar verschijnselen, die daarmee overeenkomen of die daar kennelijk uit voortkomen. Het meest bekende is eb en vloed. Eb en vloed hebben niet alleen maar invloed op de getijden. Het wordt door de maan en ten dele door de zon bepaald. Voornamelijk komt de invloed van de maan. Wanneer we nu kijken naar de planten, dan zien we dat de sapdrift bepaald wordt daardoor. Wanneer we kijken naar de wijze waarop dieren zich gedragen, blijkt dat zij zich bij volle maan anders gedragen dan bij nieuwe maan. In het eerste geval kunnen we zeggen, dat het gewoon een kwestie is van aantrekkingskracht, een verandering in de zwaartekracht. In het tweede geval kunnen we zeggen, dat het het gepolariseerde licht wel zal zijn, die gedeeltelijke weerkaatsing van het zonlicht door de maan, waardoor die effecten worden veroorzaakt.
Wanneer we iets verder denken, hebben we niet alleen maar te maken met zwaartekracht. Elke planeet, elke ster heeft een eigen magnetisch veld. Dat is ten aanzien van sterren buiten het zonnestelsel nog niet aangetoond, maar we kunnen dat toch heel aannemelijk maken. We kunnen verder duidelijk maken, dat er voortdurend variaties hierin zijn en dat deze over het algemeen een bepaald ritme vertonen. Bijvoorbeeld een driejaars periode, die je ziet op de zon. Een zevenjaars periode, die al weer iets intenser is. De negenjaars periode die veel te maken heeft met zonnevlekken, dus zeg maar met storingen in de atmosfeer massaverhouding op de zon zelf. We weten, dat daardoor de straling verandert, maar ook dat het veld, de werking van die zon verandert. Wanneer we kijken naar de maan, kunnen we ook daar een magnetisch veld meten. Het blijkt, dat dit onder omstandigheden een interactie heeft met een aardmagnetisch veld. Wanneer we aannemen, dat hetzelfde bestaat bij alle planeten in meerdere of mindere mate, daarover moeten we nog maar eens even vechten desnoods, dan is het duidelijk dat er een beïnvloeding denkbaar is. Technisch zou je kunnen zeggen, dat er een soort inductie is van de velden van die andere planeten op het aardveld. Ofschoon die wijzigingen zeer gering zijn, blijken er toch levende organismen op te reageren. Dan zijn we weer iets dichter bij de praktische bruikbaarheid van de praktische astrologie. Wanneer ik kijk hoe de verschillende planeten staan, kijk ik ook een klein beetje naar welke veldwerkingen er op aarde optreden. Wanneer organismen daarvoor gevoelig zijn – dat is ten aanzien van bepaalde organismen aangetoond, andere nog niet – moeten we toch ook aannemen, dat de mens daardoor beïnvloed kan worden.
Beïnvloeding van een mens. Hoe moet je je dat voorstellen? Het is natuurlijk geen lot wat je wordt opgelegd, dat is onzin. U weet hoe het een voetbalsupporter gaat: een goede wedstrijd en weinig bier en het is een gelukkig mens. Een slechte wedstrijd en veel bier en het is een absoluut destructief mens. Het verschil is niet zo groot als je zou denken. Stel nu eens, dat destructiviteit ook eens kan voortkomen uit opwinding. Bepaalde afscheidingen dus, interne secreties. Stel, dat we die soms ook zien ontstaan wanneer er uiterlijk geen andere condities zijn. Wanneer er bijvoorbeeld een statische lading in de buurt is. Dan ontstaat diezelfde onrust, die wrevel. Dat kun je aantonen. Denk aan onweer. Hierdoor wordt duidelijk, dat er beïnvloedingen kunnen zijn van het evenwicht van het menselijke lichaam. Nogmaals: ik zeg niet van de menselijke geest. Ik zeg zelfs niet van de psyche zodra we die los proberen te maken van het zuiver lichamelijk gebeuren. Het lichamelijk gebeuren kan beïnvloed worden. Dat kan wat schelen. Bijvoorbeeld reactietijd. Wanneer je een vertraging in je reactietijd hebt, is het gevaarlijk om je in het verkeer te mengen. Je neemt je beslissingen vaak te langzaam, je reageert niet snel genoeg op alles wat er gebeurt. De astroloog kan zeggen, dat je op die dagen beter thuis kunt blijven. Heel eenvoudig.
Er zijn perioden waarin je overgevoelig bent. Dat is gewoon een prikkeling van het zenuwstelsel, maar het betekent wel, dat je veel scherper en vollediger de dingen gaat interpreteren dan je normaal doet. Wanneer je normaal zegt: wat kijkt hij gek, dan zal je op dat ogenblik zeggen: wat kijkt hij zo gek naar mij. Je gaat er dus iets bij maken. Je wordt opvliegend. In een dergelijke situatie kun je dus beter de contacten met medemensen wat beperken. Op die manier is de zaak dus praktisch bruikbaar.
Nu is alles wat ik tot nu toe vertel eigenlijk van toepassing op wat men noemt de progressieve horoscoop, dat wil zeggen de invloeden, die eigenlijk wisselend rond u ontstaat.
Een mens wordt geboren. Nu kunnen we aannemen, dat het totaal van de periode voor de geboorte alles bij elkaar ongeveer 8½ maand bedraagt. Voor die tijd is er wel iets, maar dat is niet zo vatbaar voor allerlei invloeden. Hoe complexer een organisme echter wordt, hoe vatbaarder het voor dergelijke beïnvloedingen zal zijn. Wanneer u nu geboren wordt dan is er dus een bepaalde reeks van invloeden werkzaam geveest, niet alleen op het moederlichaam maar ook op u. Dat wil zeggen, dat er een bepaalde karakteristiek tijdens die groei in het wordende lichaam wordt vastgelegd. Aan het geboortemoment kunnen we dat wel weer gaan berekenen, maar we zitten dan weer met enige moeilijkheden. Het klopt niet helemaal, meestal maar ongeveer. Omdat het een ervaringswetenschap is echter, heeft men net zo lang gecorrigeerd in de uitkomsten tot men bij de interpretatie heel dicht komt bij een veergave van de beïnvloedingen die in die voorgaande wordingsperiode van het lichaam hebben plaatsgevonden. Na de geboorte groeit het organisme vanuit zichzelf, maar is het niet meer gehouden aan de wetmatigheden, die in de baarmoeder ontstonden en die – als u het redelijk bekijkt – bovendien nog te maken hebben met de circulatie van stoffen in het moederlichaam, die ook het wordende kind meekrijgt en in zijn bloedbaan terecht komen.
U hebt dus een geboortehoroscoop. Die geboortehoroscoop kun je gebruiken om een heel lot te voorzien, maar dat is erg moeilijk. Het klopt meestal niet. Het is toch wel praktisch genoeg om je een aantal gegevens over een karakter, dat wil zeggen over een reactiepatroon in feite te geven. Dan blijkt dus, dat we dat verder kunnen verfijnen. We kunnen rekening houden met de stand van de planeten. We kunnen rekening houden met invloeden van de zon, de maan, noemt u maar op. We kunnen zelfs de vaste sterren – oriëntatie van deze uithoek van het melkwegstelsel – erbij betrekken. Zo komen we tot een aardige weergave van de waarschijnlijke kwaliteiten van die mens, maar het zijn – en dat mogen we niet vergeten – altijd nog lichamelijke kwaliteiten, waarbij we bovendien bij de interpretatie uit moeten gaan van het genetisch patroon, dat wil zeggen wat de ouders aan erfmassa aan het kind hebben overgedragen.
Op die manier krijg je een aardig beeld van die invloeden waar een mens gevoelig voor is en die invloeden waaraan hij voorbij gaat. U kunt het misschien aan uzelf zien. Er zijn mensen, die werkelijk ineens aan alle kanten uitbreken in huidpukkeltjes op het ogenblik, dat er een mes over een leeg bord krast of een krijtje over een schoolbord.
Andere mensen horen het wel. Ze vinden het niet mooi, maar eigenlijk doet het hen weinig. U zult zeggen, dat het externe factoren zijn. Zeker. Maar die invloed van die sterren, van die zon, die maan, die planeten zijn ook externe factoren. Wanneer je die nu zintuiglijk niet zo gemakkelijk kunt vaststellen, betekent het nog niet, dat ze er niet zijn. U bent dan voor bepaalde invloeden gevoelig, voor andere niet, voor andere gedeeltelijk. Dan ontstaat dus de mogelijkheid om uw grondpatroon te vergelijken met de invloeden. Dan zult u zien, dat in die en die periode zijn er invloeden waarmee ik voorzichtig mee moet zijn. Daar reageer ik op. Het is hetzelfde als je tegen iemand zegt, die hooikoorts heeft, dat hij vandaag maar binnen moet blijven omdat het droog weer is en het hooi op het land ligt.
Het wil niet zeggen, dat je iemand vertelt, dat er werkelijk een ongeluk moet gebeuren, maar je kunt wel zeggen, dat de kans op een ongeluk nu veel groter is. Je kunt niet tegen iemand zeggen, dat hij vandaag de liefde van zijn leven zal ontmoeten. Dat doen ze natuurlijk wel, maar dat zijn vooral de mensen, die je op de kermis kunt vinden. Die hebben altijd wel een donkere vrouw of een blonde man ergens achter de hand om waar te maken, dat ze hun geld verdienen. Je kunt wel zeggen: “in die periode bent u veel ontvankelijker voor bepaalde aspecten van uw medemensen, zowel in spirituele als erotische zin misschien, dan in andere perioden.” Door de vatbaarheid kunnen we dan de waarschijnlijkheid van een gebeuren of een ontwikkeling benaderen. We kunnen zeggen, dat de mogelijkheid groot is.
Nu ziet u dus, dat elke mens – gezien het toch wat anders liggende grondpatroon, dat hij nu eenmaal heeft, zowel genetische als prenatale beïnvloedingen – een reactiewijze heeft waardoor voor die persoon algemene inwerkingen, die de gehele aarde betreffen, toch een zeer specifieke en persoonlijke uitwerkingen hebben.
Het gaat er niet om om al die sterrenbeelden en al die planeten apart te analyseren met dit onderwerp, dacht ik, het gaat om de praktische waarde.
Ik meen met het voorgaande te hebben aangetoond, dat astrologie – mits natuurlijk ernstig beoefend – wel degelijk aanwijzingen kan geven, die van belang zijn voor de mens. Wanneer dit het geval is, mogen we zeggen, dat ze praktische waarde bezit.
We kunnen nog iets verder gaan. Wanneer ik te maken heb met gemeenschappen, met een volk bijvoorbeeld, is de vraag belangrijk of dat volk een eenheid vormt. Nederland bijvoorbeeld is de meest verdeelde eenheid, die je in dit deel van Europa kunt vinden. Maar het is een eenheid, dat wil zeggen, dat het een gemeenschappelijke karakteristiek. Dat kun je trouwens ook merken wanneer Nederlanders andere Nederlanders toespreken. U moet maar eens opletten, er kruipt toch altijd wel een lichte galm naar binnen of op de achtergrond nog de dominee met de preekstoel staat. Dat is een grapje, maar het is wel kenmerkend. Het is een bepaalde, zeg maar gemeenschappelijke mentaliteit. Een gemeenschappelijk beeld. Ofschoon elke mens afzonderlijk zal reageren, zullen we wanneer de massa groot genoeg is, en dat gebeurt al wanneer we zo ongeveer 10.000 personen samen hebben, als gemeenschap beïnvloedingen ondergaan. Dan wordt het erg interessant, we kunnen dan namelijk aan de hand van een horoscoop van bijvoorbeeld een bepaalde gemeenschap of een volk – mits dat voldoende eenheden omvat – komen tot een aardig beeld van de waarschijnlijke reacties vanuit dat volk. Nu zult u zeggen, dat de besluiten altijd maar door enkelen worden genomen. Dat is waar, maar u moet niet vergeten, dat die enkelen met vertraging de besluiten nemen, die als zekerheden gegroeid zijn in de massa waartoe ze behoren. Je kunt dus inderdaad het patroon opbouwen van de reactie van een gemeenschap. Wanneer ik weet hoe een gemeenschap reageert, dan kan ik ook een progressieve horoscoop gebruiken. Dan kan ik zeggen: hier is een periode van irrationaliteit, dat betekent, dat dit volk en naar buiten toe en intern eigenlijk overgaat tot allerlei situaties en handelingen, die normalerwijze vermeden zouden worden. Dan kun je zeggen, dat er een bepaald ogenblik is, dat een bepaalde revolutionaire tendens optreedt in dat volk, maar het is even waarschijnlijk, dat men naar buiten toe op gaat treden. Dan vraag je je af wat het grondkarakter is. Als je met Nederland te maken hebt verwacht je eigenlijk geen directe oorlog. Van Nederland verwacht je een preek, ondersteund door politionele acties.
Kijk je naar de VS om een ander voorbeeld te noemen, hebben we te maken met een ik-gevoel, dat vreemd genoeg de erkenning buiten zich zoekt. De Nederlander erkent van zichzelf zijn eigen perfectie en neemt aan, dat de rest van de wereld dat wel zal weten, de Amerikaan is onzeker van zijn eigen perfectie en wil dus van de buitenwereld een erkenning hebben. Hij wil zijn macht, zijn gezag, maar in feite eigenlijk zijn kwaliteiten erkend zien. Dat betekent, dat die twee volkeren op gelijke invloeden anders zullen reageren. Waar Nederland preekt en politioneel doet, daar is de USA in staat om een oorlog te beginnen, maar evengoed in staat onder andere omstandigheden om een uitdeling van goederen te houden over hele wereld, waarbij iedereen zich afvraagt: wie moet dat betalen? Dat doen ze zelf ook wel maar meestal als het te laat is. Het is misschien wel een beetje lichtvoetig gezegd, maar ik wil hiermee alleen maar betogen, dat astrologie wel degelijk ook gebruikt kan worden om een bepaald volk als het ware in zijn eigen waarschijnlijke reacties onder bepaalde, zeg maar kosmische invloeden, te kentekenen. Dan kunnen we dus weten in welke periode ze gevaarlijk zijn en wanneer niet. Wanneer je wel met ze kunt praten en wanneer je beter alleen kunt luisteren. Dat soort dingen zou erg veel nut kunnen hebben.
Het is heel typerend. Hitler is een tijd lang heel erg op astrologen geweest. Ik weet niet of u dat bekend is. In de tijd, dat hij nog rekening hield met deze ritmes, kon hij eigenlijk alles doorzetten. Waarom? Omdat wanneer hij aanviel, hij dat deed op een ogenblik, dat juist zijn tegenstander niet in staat was tot een onmiddellijke reactie of defensie. Daar won hij tijd mee, maar ook strategisch voordeel. In zijn politiek heeft hij dat gebruikt. Zo goed als met een plotselinge verandering van zijn monetaire politiek, waarbij Von Ribbentrop ook een grote rol speelde, als bijvoorbeeld met zijn reacties ten aanzien van Engeland.
Op dezelfde manier hebben ook bepaalde – helaas niet alle – staatslieden bijvoorbeeld in Frankrijk, in de Verenigde Staten, maar ook in Engeland vaak gebruik gemaakt van adviezen van astrologen. Zolang ze daarbij rekening houden met hun eigen zwakte- en sterktepunten kunnen ze daardoor veel beter manoeuvreren, ze hebben meer mogelijkheden. Ook in dit opzicht dus is astrologie praktisch bruikbaar.
Er zijn veel meer praktische benaderingen denkbaar waarbij de astrologie een grote rol kan spelen. Wanneer we eenmaal een volkstype, het karakter dus van een bepaalde groep bepaald hebben, astrologisch, kunnen we op grond van de progressieve, de nu optredende beïnvloeding ook nagaan welke trend ontstaat. We kunnen bijvoorbeeld nagaan welke mode wel en welke mode niet zal aanslaan. We kunnen zien welke denkbeelden op dit ogenblik graag gehoor vinden en welke niet. Dus ook in de massapsychologie zou je zeker van de astrologie op een praktische wijze gebruik kunnen maken, maar in alle gevallen geldt wel, dat die astrologie uitdrukkelijk niet vastliggende waarden geeft. Ze geeft bepaalde tendensen en daarbinnen waarschijnlijke reacties aan. Dat wil zeggen, dat de astrologie het even vaak mis kan hebben als bijvoorbeeld een opinieonderzoek, nietwaar, of het nu van de hond of van de kat komt.
Bij een opinieonderzoek ga je uit van gemiddelden, dat doet de astrologie ook. Dat wil zeggen, dat je niet te maken hebt met het specifieke lot van een mens, dat onveranderlijk is, maar dat je slechts te maken hebt met de neiging en dat je telkenmale weer een momentopname kunt maken en daaruit bepaalde conclusies kunt afleiden, die zakelijk en anderszins bruikbaar zijn.
Er zijn ook mensen, die zich afvragen of astrologie niet te gebruiken is in meer esoterische zin om onszelf dieper naar binnen toe te erkennen. Daarmee moeten we echter voorzichtig zijn. Zeker, elke planeet heeft ook zijn bezielende kracht, of u dat gelooft of niet. Het interesseert me trouwens niet of u het gelooft, het is nu eenmaal zo. U komt wel eens op een punt, dat u dat zelf zult moeten constateren. Wanneer we zeggen, dat die krachten er zijn, dan zeggen we nog iets andere. Wij zijn deel van dit bestel. Elke kracht die buiten mij bestaat of via mij kenbaar is, moet dus in mijzelf ook bestaan. Ik ben ergens de afspiegeling van al wat ik buiten mij meen te herkennen en omgekeerd van al wat buiten mij zich manifesteert is in zijn reactie ten aanzien van mijn persoonlijkheid voor een groot gedeelte afhankelijk van mijn persoonlijke inhoud.
Wanneer ik die astrologie gebruik en ik zie wat er in die wereld gaande is en ik weet hoe ik zelf ben, dan heb ik wel een uiterlijk beeld, maar ik kan mijn innerlijke kracht gebruiken om dit uiterlijke beeld te verschuiven. Ik kan mijn wereld niet veranderen, maar ik kan mijn relatie met die wereld innerlijk veranderen. Daardoor kan ik voor mijzelf een harmonie verwerven, waarin die wereld en mijn eigen wezen een rol spelen. Dit betekent, dat ik in mijn wereld dichter kom bij de werkelijkheid van mijn persoonlijkheid.
Dan hebben we toch meer te maken met stralingen, die als persoonlijkheden gaan duiden en verwantschappen. Daarom zeggen ze, dat de ene mens een Mars-mens is of een Saturnus-mens of een Neptunus-type.
Onthoudt u maar één ding: wij kunnen door rekening te houden met al die aanwijzingen, meer is het niet wat de astrologie ons geeft, voor onszelf die ogenblikken kiezen waarbij naar binnen toe de grootste mogelijkheden hebben. Wij kunnen op grond van hetgeen wij innerlijk erkend menen te hebben op de juiste tijdstippen het gemakkelijkst een harmonie met onze wereld bereiken en uit die harmonie weer voor onszelf nieuwe mogelijkheden, nieuwe benaderingen vinden waardoor we onszelf een beetje beter leren kennen. Esoterisch zijn er ongetwijfeld mogelijkheden; die mogelijkheden zou je moeten gebruiken.
Nu weet ik, dat er heel veel mensen zijn, die zeggen, dat astrologie bijgeloof is. Ik wil het ze niet kwalijk nemen, want op grond van soortgelijke overwegingen kan ik ten aanzien van menig zogenaamde exacte wetenschap zeggen, dat ze ook bijgeloof is. Wanneer het gaat om alleen maar stellende wetenschappen, denk eens aan psychologie, economie, theologie en dergelijke, dan kan ik zeggen, dat dat helemaal bijgeloof is omdat men namelijk niet van basis uit het probleem kan overzien, maar alleen van achteruit binnen het systeem rationaliseert ten aanzien van de geconstateerde waarde. Dat kan ik evengoed zeggen. De mens leeft nu eenmaal in een wereld, ja het is driedimensionaal, het is tijdbeperkt en tijdgedreven, waardoor hij niet eens in staat is de werkelijke waarde en betekenis van alle verschijnselen rond zich volledig te begrijpen. Hij bezit niet een voldoende rationele inhoud zelfs om tot een formulering te komen van alle aspecten, die hij innerlijk ervaart en buiten zich wel in verschijning ziet treden, maar niet meer voor hem in een logische en formuleerbare samenhang. Waarom zouden we dan zeggen, dat die astrologie bijgeloof is. Of denkt u, dat democratie geen bijgeloof is? Of socialisme bijgeloof is? Of anarchisme bijgeloof is? Dit zijn termen. Het zijn systemen en denkbeelden, die niets met de feiten te maken hebben, ook wanneer men probeert de theorie zo te hanteren, dat ze schijnbaar de feiten dekt. Laten we maar rustig zeggen, dat astrologie zeker geen volledige wetenschap is; zeker is niet alles wat als stelling wordt aanvaard volledig en rationeel bewijsbaar, maar het gemiddelde van juiste aanduidingen dat een goed astroloog kan behalen, is dermate groot, dat gesproken moet worden van een betrouwbaarheid, die het toeval verre te boven gaat. Er is iets of de formulering van de astrologie, haar grondstellingen daarbij 100% juist zijn, weet u niet. Als u het mij vraagt, zou ik ook zeggen: ze zijn, dat in wezen niet. Het werkt echter. U kunt natuurlijk blijven staan op het standpunt van uw eigen hoogheid, zoals die dokter die zei: ja, je bent nu wel genezen door de een of andere kwakzalver, maar ik neem het je zeer kwalijk. We konden je wel niet redden, maar je had tenminste wetenschappelijk dood kunnen gaan!
Ik denk, dat het erom gaat om genezen te worden en niet in de eerste plaats of dat nu wetenschappelijk verantwoord gebeurt. Zo zou ik willen zeggen, dat een mens moet leren in zijn eigen leven zijn juiste wegen te gaan. Als daarbij de astrologie van praktische betekenis is – en dat kan ze zeer zeker zijn – dan mogen we niet zeggen: dit deugt niet, zonder meer.
We zullen moeten toegeven, dat er iets is, ook wanneer we het niet voldoende redelijk kunnen onderbouwen, voldoende rationeel kunnen definiëren. Nu ik dit gezegd heb en duidelijk heb gemaakt, dat astrologie volgens mij wel degelijk een praktische betekenis heeft, mag ik daar misschien nog een paar dingen aan toevoegen.
Zoudt u uw dokter geloven, wanneer hij een standaardrecept maakte en tegen elke cliënt zei: hier heb je een lepel, dat zal je beter maken? Ik denk, dat u dan toch een beetje gek kijkt wanneer die man hetzelfde geeft tegen buikloop, tegen hardlijvigheid, tegen verkoudheid, tegen de mazelen,tegen de pokken en weet ik welke ziekte nog meer. Wanneer u een algemene horoscoop gebruikt, u weet wel zo’n mooi boekje met een soort kalender waarbij staat: de eerste moet u voorzichtig zijn, blijf thuis en bereid u voor op het werk van morgen. Dat is voor een zondag goed, maar als het nou toevallig net een dinsdag is of zo, dan lijkt me dat krankzinnig. U moet begrijpen, dat dat nu precies hetzelfde is als die dokter die een medicament maakt door een hele hoop rommel bij elkaar te gooien en tegen iedereen zegt: dat is voor jou goed. Wanneer je het algemeen genoeg formuleert, wanneer je aan het geneesmiddel maar weinig eisen stelt, ach, dan zal een meerderheid zeggen: nou ja, het klopt wel ongeveer.
Maar het is niet bruikbaar. Als u in de krant leest, dat u vandaag een geluksdag hebt, dan kunt u zich er natuurlijk heel prettig bij voelen. De daghoroscoop zegt, dat ik vandaag een geluksdag heb, u stapt naar buiten en inderdaad een hond heeft het er neer gelegd…. Op dat soort dingen moogt u niet te veel rekenen. Dit zijn allemaal zeer algemene waarden en allemaal zeer vage formuleringen.
Een goede horoscoop zult u altijd alleen kunnen krijgen wanneer u een goede en betrouwbare geboortehoroscoop hebt. Pas wanneer men weet voor welke invloeden u gevoelig bent is het mogelijk ook maar enigerlei conclusie te trekken ten aanzien van die invloeden, die op gaan treden. Maar ook die progressieve horoscoop zal precies aangepast moeten zijn bij uw persoonlijkheid, want de verdeling over de huizen bijvoorbeeld is sterk afhankelijk van de verdeling van de huizen in de geboortehoroscoop. Het zijn de verschuivingen daarin waarin de beste conclusies te trekken zijn.
Astrologie heeft praktische waarde en betekenis, maar men moet blijven beseffen, dat het niet mogelijk is een algemene horoscoop zonder meer te trekken. Dan blijf je in de vage aanduidingen en als je vaag genoeg bent, dan klopt het natuurlijk altijd. Bijvoorbeeld; het is vandaag een dag of beter morgen een dag waarop het zeer waarschijnlijk redelijk warm zal zijn, ofschoon het bij tijden iets kouder kan worden. We moeten er mee rekenen, dat de zon wel door zal komen, ofschoon uit de wolken wel enige regen kan vallen, terwijl het mogelijk dat plaatselijk onweer optreedt en een enkele hagel- of sneeuwbui zeker niet uitgesloten is. Zoiets kun je toch elke dag gebruiken?
Kijk naar de formuleringen en zie wat ze betekenen. U zult ook begrijpen, dat het heel iets anders is dan een specifiek, voor een bepaalde dag gemaakte weervoorspelling, waarbij men dus veel sterker komt tot een definitie van gemiddelde temperatuur, te verwachten vochtigheid, te verwachten windrichting en dergelijke. Die horoscoop is precies zo. U hebt een specifieke horoscoop nodig voor uzelf.
Dan is er nog een punt waar ik u op wil wijzen. U ontwikkelt uzelf, misschien niet zoveel als u denkt en meer dan een ander verwacht, maar u verandert. Niet alleen in uw denken maar ook in uw actie en reactie ten aanzien van die wereld. Waarom zie je soms zeer serene oude mensen en zie je elders oudjes van dezelfde leeftijd in gelijksoortige omstandigheden, die zich ontwikkeld hebben tot driftbuien met AOW. Ze hebben een verschillende reeks ervaringen met een verschillende verwerking daarvan en daardoor wordt mede hun reactie tegenover hun wereld bepaald. Dat is ook bij u het geval. Een horoscoop kan u alleen helpen wanneer u de geboortehoroscoop beziende, nagaat welke van de daarin genoemde kwaliteiten bij u op dit ogenblik het sterkst naar voren komen. Dan houdt u rekening in de progressieve horoscoop juist met alles wat op deze kwaliteit en eigenschappen betrekking heeft. Dan krijgt u een beeld, inderdaad, van de mogelijkheden, die u op uw weg ontmoet. Wat u daarvan waar maakt is dan nog steeds een kwestie van uw eigen vrije beslissing, wanneer u uw beheersing tenminste niet verliest
Hiermee heb ik hopelijk duidelijk gemaakt, dat astrologie – vanuit mijn standpunt zeer zeker – praktische betekenis heeft, de mens praktisch van nut kan zijn, zelfs wanneer het gaat om innerlijke ontwikkelingen, maar dat het nooit een reeks lotbepalende invloeden is zonder meer en dat we nooit gebonden zijn aan datgene wat de sterren als mogelijkheid op een bepaald ogenblik voor ons op de voorgrond schuiven.
Opmerking over astrologie en godsdienst. Je kunt er alle kanten mee op.
Je kunt werken met Lamaïstische invloeden, je kunt werken met een Chinese horoscoop. Je kunt gebruik maken van de Polynesische wichelhoroscopie, die weer anders van indeling is, etc. etc. Ik geef het graag toe. Maar, alle godsdiensten hebben een ding gemeen: er is een God. Alle vormen van astrologie en zelfs van wichelarij hebben een ding gemeen: er is een invloed van het lot, waardoor wij in een bepaalde richting geconditioneerd kunnen worden, zeker wanneer we die invloed niet beseffen. Het systeem op zichzelf kan verschillen. Je kunt niet zeggen, dat het een beter is dan het ander. Je kunt het zelfs op grond van cijfers doen. Er bestaan hele systemen waardoor je werkt met cijfers, gebaseerd vaak op een pentagram of een zespuntige ster. Die verhouding van die cijfers gebruik je dan weer om daaruit conclusies te trekken. Dan zit je ook in eenzelfde soort relatie. Je probeert het onbekende terug te vinden. Wanneer nu de ervaring waarop het systeem gebaseerd is, maar voldoende aansluit bij de ritmen die in de natuur aanwezig zijn, en die astrologen ook aan de sterren af kunnen lezen, dan zal veel van hetgeen daardoor gezegd wordt inderdaad ook kunnen kloppen bij benadering of misschien zelfs wel precies, dat ligt er maar aan hoe sterk het op jezelf is aangepast.
Wanneer men kijkt naar de Christenheid in de moderne wereld, dan valt mij op, dat zij zovele verschillende richtingen volgen en daarbij slechts een ding gemeen hebben: dat zij onchristelijker zijn dan veel andere geloofssoorten, die zich niet op deze verlossingsgedachte beroepen.
Neemt u het mij niet kwalijk, maar ik heb wel eens het idee, dat het maar goed is, dat Jezus ten hemel is gegaan, maar als hij begraven was had je geen atoomcentrale nodig, hij zou zich elke minuut 500.000 keer in zijn graf om moeten draaien! Er is niets van over gebleven. Denk nu maar niet in de termen van: ja maar dit systeem of dat systeem. De praktische bruikbaarheid blijkt gewoon uit de mogelijkheid om een systeem toe te passen. Het is juist mijn benadering geweest, waarbij ik u wilde wijzen op de grondwaarde, de grondverhoudingen waardoor een dergelijk systeem – ondanks alle daarin feitelijk bestaande onjuiste theorieën toch tot een feitelijk en bruikbaar resultaat kan voeren.
Vraag over dominante kleuren, afscherming van kosmisch licht door planeten. Hoe is verhouding tot astrologie.
Wanneer wij spreken over het kosmisch licht en de kleuren daarvan, zijn dat natuurlijk alleen maar symbolen. Je zoudt kunnen zeggen: in een melkwegstelsel als geheel bestaat een voortdurende straling, die met betrekkelijke grote intensiteit wordt voortgebracht, juist door de super grote sterren, die dicht bij elkaar staan in het centrum van een Melkweg. De wijze waarop deze met hun straling naar buiten komen, heeft invloed op de gehele reactie van alle sterren, die ze bereiken. Dat is dan wel niet zo sterk als een lichtstraal, die een stofje kan doen slingeren, maar het is toch voldoende sterk om daarmee bepaalde ritmen te veroorzaken.
Wanneer we daarbij kleuren nemen,dan zijn die kleuren niets anders dan symbolen omdat het zo erg moeilijk is om te zeggen, elke keer weer, dat we nu een bezinnelijke periode hebben waarbij scherp wetenschappelijk denken wat meer op de voorgrond gaat komen, maar aangezien de afgelopen periode nog niet geheel voorbij is, waarin we een invloed hadden, die vooral de emoties en de zinnen van de mens bijzonder sterk beïnvloed en daardoor ook de eigenzinnigheid van zijn gedragingen opmerkelijk opvoerden, moeten we er mee rekenen, dat het nu nog ongeveer drie weken duurt voordat op aarde weer een meer rationeel en waarschijnlijk ook meer harmonisch patroon voor de mensen in het geheel kenbaar wordt. Je kunt het veel gemakkelijker doen door te zeggen, dat we een rood-invloed hebben, die langzaam afflauwt. Er is een opkomende blauwinvloed. Die blauwinvloed zal veel van hetgeen nu emotioneel in de war is toch weer in een vastere lijn brengen en daardoor het gebeuren voor de mens weer begrijpelijker en meer aanvaardbaar maken. Daarom gebruiken we die termen. Wanneer u er dan verder rekening mee wilt houden, dat we niet alleen te maken hebben met die straling vanuit de Melkweg maar ook vanuit een geestelijke eenheid. Dit is ook weer erg ingewikkeld. Alles behoort geestelijk gezien tot een bepaald niveau. Wanneer zich daarin bepaalde fluctuaties vertonen, door besefsverschuivingen, in het geheel wel te verstaan, dat alomvattend is, dan zal bij elk deel dat daarmee verbonden is, die verschuiving eveneens plaatsvinden.
Spreken we dus over geestelijk licht of geestelijke invloeden van een bepaalde kleur, bedoelen wij dat er in het gemeenschappelijk zijn een ontwikkeling is waaruit een zekere beïnvloeding plaatsvindt ten aanzien van een bepaalde mate van leven, dat een bepaald bewustzijn bereikt heeft. Zo krijg je dus een heel complex samenspel. Je kunt dat gebruiken om ongeveer tendensen aan te geven. Het is gemakkelijker om dit zo te doen, in zeer algemene termen, dan om dit astrologisch te doen. Dan moet je namelijk meer definiëren en dan moet je ook meer interpreteren op persoonlijker basis, wat je bij het aangeven van een meer algemene situatie kunt vermijden. Vandaar dat de Orde aan deze aanduiding vaak de voorkeur geeft.
Opmerking over zelfde basis.
Ik heb juist proberen duidelijk te maken, dat dat niet noodzakelijkerwijze het geval is en dat we verder bij het aflezen van dergelijke invloeden niet in de eerste plaats te maken hebben met de planetaire evenwichten binnen het zonnestelsel, maar juist te maken hebben met gebeurtenissen en ontwikkelingen, de kern van het melkwegstelsel en dat we – zover het niet-stoffelijke zaken betreft, waar ook invloeden uit voort kunnen komen – in feite te maken hebben met een soort gemeenschappelijk zijn, waarin verschuivingen ontstaan door verandering van ervaring, waaruit dus meer definities voortkomen, waarbij die definities als een soort stelling of sfeer opgelegd worden aan een ieder, die deze definities nog niet kan begrijpen. Dat is dus toch iets anders. Ik hoop, dat dit de zaak verhelderd heeft.
Vraag over huizenindeling, die blijkt te werken ofschoon ze denkbeeldig is.
Ze is niet alleen denkbeeldig, ze is gewoon een menselijke behoefte aan indeling. Dat is het beste te begrijpen, wanneer u zich herinnert, dat ik heb gezegd, dat het eigenlijk geen wetenschap is in de zin van: de basis is wetenschappelijk, maar een ervaringswetenschap waarbij men dus voortdurend bepaalde waarden geïnterpreteerd heeft ten aanzien van bepaalde gebeurtenissen. De indeling in huizen is een indeling waarbij men ook gelijktijdig als het ware een cirkel van 360° verdeelt in twaalf invloedssferen. Het ene is het huis, het tweede vrienden, de derde de dood, noemt u maar op. We kunnen verder nog heel ingewikkelde dingen erbij halen. We kunnen nog zeggen: wat is de feitelijke functie van het gelukspunt en al die dingen meer. In de praktijk komt het er echter op neer, dat men op grond van ervaringen tot die indelingen is gekomen. Nu blijkt, dat bij verschillende systemen van astrologie, die indelingen sterk kunnen afwijken. In alle gevallen zijn die indelingen echter bruikbaar, omdat de interpretatie van de betekenis van een of meer planeten in een bepaald huis, van een bepaald deel dus van die horoscoop, altijd op grond van een ervaring met een gebeuren is verbonden. Zo komt men dus, ongeacht de verschillende systemen, tot vaak zeer gelijkluidende en anders op zijn minst genomen zeer vergelijkbare interpretaties van de invloeden van de planeten.
Afsluitend dit: ik heb geprobeerd met alle kracht en macht om een te technisch astrologisch betoog te vermijden. U zult zeggen, dat ik meer had moeten zeggen over de opbouw van dit en de werking van dat. Het ging over het praktisch nut. Dat kon ik, mijns inziens, het beste aantonen door de benadering, die ik gebruikt heb. In het begin ben ik voor sommigen helaas toch nog iets te technisch geweest. Ik heb geprobeerd dat in het tweede deel van mijn betoog zodanig aan te passen zodat u toch alles hebt kunnen volgen. Wanneer u voor uzelf hieruit een conclusie wilt trekken, mag ik dan hopen, dat deze zal luiden: wanneer ik mij al met astrologie en horoscopie wil bezig houden, zo zal ik dit altijd doen op een persoonlijke basis en op basis van een zo groot mogelijke deskundigheid bij degenen, die dergelijke schema’s ontwerpen. Anders komt u in een situatie waarbij zelfmisleiding de oorzaak kan worden van vele onaangenaamheden, vele discrepanties in uw ontwikkeling, die u gemakkelijk zoudt kunnen vermijden.
Ten laatste: als u die daghoroscoop hier of daar leest, geniet ervan, hoop er het beste van, maar reken er niet op. Als u het gewoon beschouwt als een spelletje, nou ja, dan is het net zo iets als de lotto.
Opmerking over echte horoscoop.
Een echte, goedgebouwde horoscoop, dat heb ik in mijn hele betoog steeds gezegd, gaat uit van een zo deskundig mogelijk getrokken geboortehoroscoop, waarbij elke progressieve horoscoop in zijn betekenis alleen kan worden geïnterpreteerd in vergelijking met de geboortestand. Doe je dit dan is ze bruikbaar als aanwijzing zoals je op een landkaart bijvoorbeeld vindt: hier is een weg vierbaans, maar hij versmalt zich. Je kunt je gedrag er aan aanpassen. Het betekent echter niet, dat je niet af kunt slaan, wanneer je dat zoudt willen.