8 februari 1985
U weet dat wij niet alles weten, dus denk zelf na. Het is vanavond voor mij een vrij onderwerp. Eerst wilde ik actueel zijn en bv. een cursus tegen slippers geven. Maar ja, dat doet de paus al. Daarom wil ik de zaak dan liever toch maar meer geestelijk bezien.
Wij zijn innerlijk nogal eigenaardige wezens. Alle krachten die wij rond ons kennen, en dat zijn er niet zo heel veel, plegen wij verkeerd te gebruiken. Begrijpelijk overigens want ons beeld van de werkelijkheid is geheel verkeerd en voornamelijk gebaseerd op tegenstellingen. Dus op strijdelementen. Dat er ook een eenheid, een harmonie kan zijn, wordt ons voortdurend gedemonstreerd. Maar dat dit ook voor ons zou kunnen werken, kunnen wij eenvoudig niet begrijpen zo lang wij op aarde zijn. Daarom zou ik de aandacht eens willen richten op: ‘Waarde van een harmoniemodel’.
Als ik het tenminste zo modieus mag omschrijven, want ik ben deel van de wereld. Ik ben deel van het Al, ik ben deel van de kosmos. Dit betekent dat al wat er gebeurt, of ik het nu persoonlijk aanvaardbaar dan wel niet aanvaardbaar vind, zinrijk moet zijn daar het de instandhouding van het geheel bevordert. Ik kan geen oordeel uitspreken over de zin van het vergaan van sterren, planeten die zichzelf van alle leven ontdoen of mensen die sterven.
Ik kan alleen maar zeggen: binnen het kader van het geheel is dit goed, is dit noodzakelijk. Wanneer ik begin in alle dingen het positieve te zoeken, zal dit geheel ook veel dichter bij mij staan. Niet alleen zal ik de krachten van dit geheel dan beter kunnen ervaren en word ik er misschien voor mijn gevoel zelfs door geholpen, maar die kracht wordt voor het ik dan meer werkelijk. Dan wordt het iets normaals, iets waarmee je rekening houdt en waarmee je weet te werken zodat het invloed heeft op je handelen.
Mensen denken wel over deze krachten maar kunnen die kennelijk alleen aanvaarden wanneer zij zijn uitgedrukt in mooie maar redelijk niet geheel houdbare beelden als bv.: Er is een God en deze heeft u lief. En als ik dan sommige mensen zie handelen die deze stellingen prediken, zo denk ik wel eens: Ja, ja, jullie liefhebben kan God alleen.
Maar wat is die God dan, waar deze mensen voortdurend van spreken? Zij vertellen er natuurlijk allerhande mooie verhalen over, maar wanneer dan puntje bij paaltje komt, blijkt dat zij in feite niet eens goed weten waarover zij spreken. Dan blijkt dat die God voor de een een soort vaag iets is, een onbekende macht en voor een ander, die beweert hetzelfde geloof te verkondigen, een mannetje op een troon, al dan niet met baard. En de derde geloofsgenoot spreekt over een rechter die streng en toornig is en je later zal oordelen. Mij komt dit alles wat zielig over.
Waarom al deze verschillende omschrijvingen? Waarom heeft men een hemel nodig en een hel? Heeft men aan de continuïteit van het zijn niet genoeg? En waarom preekt men steeds weer over de strijd tussen het licht en het duister? En dat dan nog op ongeveer dezelfde wijze als predikers van het grote gelijk over democratie en christendom spreken. Waarbij de duivel natuurlijk alles vertegenwoordigt wat zij niet goed achten en niet prediken.
Kan dit dan eigenlijk wel? Beseffen die mensen dan zelf niet hoeveel tegenstellingen zijzelf hebben geschapen? Zij stellen steeds weer dat God alle dingen heeft geschapen, inclusief de duivel dus. Maar de duivel is wel zo machtig en sterk dat hij gehele werelden naar de ondergang voert. Vraag je waarom God daaraan niets doet, dan hoor je: Maar God heeft ons een vrije wil gegeven. Een alwetende God had dat toch van tevoren geweten? En bovendien, indien men de wijze waarop zij wensen dat anderen zullen leven — Und bist du nicht willig, zo brauch’ ich Gewalt — nog vrije wil durft noemen, zou ik wel eens willen weten, wat dan’ gebondenheid betekent.
Neen, ik krijg eerder de indruk dat men de duivel meer op de voorgrond stelt naarmate men meer behoefte heeft om de mensen van hun onvrijheid af te leiden. Bovendien is die duivel gelijktijdig een verontschuldiging voor eigen falen en een vijand, waarop men zijn agressie kan richten, en die eigen agressie verontschuldigt wanneer men anderen hun vrijheid van handelen neemt of bestrijdt omdat hun werken, woorden of daden ‘des duivels’ genoemd kunnen worden. Die God is wel de schepper van alle dingen, maar Hij is gelijktijdig onze vader, degene die ons uitverkiest en ons meer waarde en macht verleent dan wij zonder hem ooit zouden kennen.
Wanneer je die mensen hoort die denken uitverkoren te zijn, dan blijkt dat zij hun god vaak in het geding brengen alsof zij kleine kinderen zijn die zich dreigend beroepen op ‘mijn grote broer die spuugt en voor mij op zal komen’.
Zeker, een mate van kinderlijkheid is niet te verwerpen, maar is het in dit opzicht nu werkelijk zo hard nodig? Heb je als mens of geest dan werkelijk deze mogelijkheid nodig om alle dingen weg te verklaren of van betekenis te doen veranderen? Ik kwam tot de conclusie dat wij deze dingen niet waarlijk nodig hebben,
Je kunt natuurlijk roepen dat God u nodig heeft of dat u God nodig hebt, zoals bepaalde bewegingen maar al te graag uitroepen. Maar als God bestaat, kan ik zonder God niet bestaan. En als God niet bestaat, zou het alleen maar dwaas zijn je op Hem te beroepen. Je hebt dus geen reden om je met dit alles steeds weer bezig te houden.
Je hoeft je niet bezig te houden met al deze stellingen en z.g. bewijzen die zo mooi in model worden gewrongen. Je hebt te maken met een eenheid. Deze eenheid is het bestaan, het leven, de blijvende Werkelijkheid. Want achter alle zaken die wij werkelijk noemen, ligt een onveranderlijk iets: de Werkelijkheid, met hoofdletters.
Het is deze aangevoelde, maar nog niet bewust beleefde Werkelijkheid die mij zegt dat niets in mijn bestaan nutteloos of vergeefs is, omdat binnen dit geheel van de grote Werkelijkheid gebeurtenissen en samenhangen nooit zinloos zijn.
Voor mijzelf kunnen vele dingen echter nog steeds zinloos schijnen, omdat ik de betekenis daarvan in de nog niet bewust besefte realiteit eenvoudig niet kan begrijpen — of misschien ook wel omdat ik steeds weer mijn eigen belangrijkheid binnen dit geheel aanmerkelijk heb overschat. Wat ik nodig heb, is een begrip van eenheid, van harmonie, niet van strijd en verdeeldheid, maar van een bestaan in verbondenheid met al het bestaande.
Geestelijk gezien is dit een oplossing die je pas vindt wanneer je alle vormen, alle behoefte aan onderscheid achter je hebt gelaten. En vergeet niet dat wij in de geest nog steeds verschillen en zelfs tegenstellingen kennen.
Toch is kennelijk deze eenheid een soort einddoel. Zonder dit is niet redelijk te begrijpen waarom zovelen in onze wereld bij voortduring juist met deze harmonie, dit wegvallen van tegenstellingen bezig zijn, en ook uit de hoogste sferen in onze werelden voortdurend weer wordt gewezen op de belangrijkheid hiervan.
Maar zo dit waar is, vraag ik ook u op de wereld: Waarom zouden wij dan steeds weer bewust het tegendeel bevorderen en doen? Waarom zouden wij in tegenstellingen leven op die gebieden waarop het reeds op aarde mogelijk is de wereld en jezelf te beleven vanuit een begrip van eenheid?
Dan blijven voor u zowel als voor ons nog een aantal onvermijdelijke tegenstellingen bestaan en ons leven mee bepalen, maar zij domineren ons niet meer. Zij zijn dan niet meer bepalend voor ons gedrag en onze gevoelswereld. Het gaat ons niet langer om de splitsing der dingen in verschillende waarden en betekenissen, maar om de synthese.
Uiteindelijk moeten alle dingen voor ons samenvloeien tot één geheel. Iets wat natuurlijk in de geest gemakkelijker te doen is dan op aarde. Ik kan mij heel wat grote geleerden voorstellen die erg boos zouden worden wanneer je hen zou zeggen: Het menselijke weten moet in een synthese worden samengevat. Jullie moeten niet alleen jullie wetenschap beoefenen, jullie mogen niet alleen je specialisme beoefenen zonder ook in wetenschappelijk opzicht deel uit te maken van een geheel, zelfs die disciplines omvattende die je misschien dwaas of onbelangrijk vindt.
Jullie zijn in feite verplicht al jullie denken en weten met alle mensen openlijk te delen zodat zij daarvan gebruik kunnen maken, en uzelf zult op uw beurt van alle gegevens van anderen gebruik mogen en kunnen maken.
Maar ja, dat tast gevoelens van belangrijkheid aan. Vertel een generaal maar eens dat alle oorlog en bewapening overbodig is. De man krijgt een beroerte en zal alle redenen die je hem geeft en alle bewijzen terzijde leggen, u een defaitist noemende e.d. En wanneer het wettige gezag die argumenten wel aanvaardt, begint de generaal een revolutie, die dan weer een beroerte veroorzaakt bij allen die zich achter het begrip van vrede zonder wapens hebben gesteld.
Toch is in de werkelijkheid, naar ik meen, het samenvloeien der dingen dan het onderscheid dat wij er tussen maken.
Wanneer wij in onszelf die eenheid proberen te beseffen, wanneer wij ongeacht de tegenstellingen waardoor wij volgens eigen begrip steeds 0mringd zijn, voortdurend de zinvolheid van het geheel beseffen zonder enig oordeel en dit proberen te beleven, zijn de krachten die ons omringen opeens geen belasting meer voor ons, maar eerder een draagvlak waarop ons wezen op een voor ons geheel natuurlijke wijze aanwezig is. Wij manipuleren de krachten van het geheel dan eveneens geheel natuurlijk, vaak zelfs zonder dit te beseffen.
Het wordt zoiets als ademhalen. Beseft u wel steeds dat u ademhaalt? U hebt het niet . opgemerkt, hebt er niet aan gedacht, maar u hebt wel degelijk de gehele tijd hier zitten ademhalen en wel in het tempo dat voor uw welzijn noodzakelijk is. Eerst nu ik erover spreek, realiseert u zich dit feit opeens en denkt u: Natuurlijk haal ik adem. Anders zou ik stikken.
Maar denkt u niet dat je, meer geestelijk bezien, in grote benauwdheid zou komen te verkeren wanneer u niet de kracht van het geheel voortdurend door u zou laten pulseren? Het is maar een vraag.
En om nog een stap verder te gaan, waarom zouden wij krampachtig proberen die krachten van het geheel te manipuleren om er iets mee te doen? Die krachten zijn er en werken voor ons en door ons op het ogenblik dat wij niet mee tegenstellingen scheppen voor onszelf. Want wij zijn deel van het geheel en dus ook dan van de kracht die daarin leeft.
Het christendom handelt en denkt gemeenlijk anders. Toch heeft Jezus de mensen geleerd: Oordeel niet opdat gij niet geoordeeld worde. Wat wel heel iets anders is dan een paus die dure en verre reizen maakt om zijn oordeel en vooroordelen de mensen voor te houden. Hij zou er beter aan doen de mensen een gevoel van verbondenheid en een gevoel van eenheid te geven. Maar ja, dergelijke leraren komen de mensen maar steeds weer vertellen hoe zij moeten leven, en maken hen er slechts zelden van bewust dat zij in de eerste plaats ‘maar’ mensen zijn. Precies zoals hun leraar, met alle fouten, misvattingen enz. van dien. Bezien vanuit het standpunt van de zich heilig, onfeilbaar of tenminste verheven achtende geestelijke leiders.
Deze fouten zult u, wanneer ik u deze noem, nog wel beseffen, maar realiseert u zich ook de fouten die u zelf maakt?
(onverstaanbare vraag)
Persoonlijk hebt u gelijk. Een mens vraagt zich af, of hij iets zou kunnen doen aan bv. de luchtverontreiniging of misschien bepaalde vormen van ongedierte iets terug zou kunnen dringen. Maar hij moet dit doen omdat de mens de evenwichten in de natuur niet respecteert en bv. zo veel landbouw gif heeft gebruikt dat de vogels, die anders de insecten in evenwicht plegen te houden, daardoor voor een groot deel gesuccombeerd zijn.
Een persoonlijk oordeel mag u voor mij over deze dingen wel hebben mits u niet uw stellingen algemeen maakt en als een oordeel over anderen misbruikt.
Een volgens mij juist denken zegt: ‘Ik ben deel van alle leven en levende ben ik deel van alle kracht. Ik ben dus deel van alle kracht en alle krachten zijn deel van mij. Al wat ik ben, al wat ik doe, wordt mee bestemd door de totaliteit waartoe ik behoor.’
De wijze waarop ik alles beleef, is mijn eigen zaak, natuurlijk. Maar datgene wat gebeurt, is vaak onvermijdelijk. Wanneer ik bepaalde dingen niet zou doen, zouden anderen toch een vergelijkbaar gevolg veroorzaken. Stel ik daden, dan maak ik daardoor daden van anderen overbodig.
Daarom is het niet zo belangrijk wat ik dan ook ben en wat ik dan ook doe. Belangrijk is alleen voor mij dat ik blijf beseffen dat er een zekere eenheid bestaat, dat al wat gebeurt, al wat ik beleef, nalaat, doormaak, zinvol is in het geheel.
Besef ik dit, dan kan ik ook opgaan in dit geheel. Ik heb u al gezegd dat ik deel ben van de kosmos, zoals u. O, ik ben maar een heel onbelangrijk deel, nog minder dan een vliegenpoepje op een spiegel. Maar dit deel zijn impliceert dat je als deel van dit geheel ook functioneert volgens de waarden van dit geheel.
Is de kosmos onmetelijk? Dan ben ik dit in wezen ook. Is de kosmos vervuld van leegten en ontstellende krachten zoals uitbarstingen van zonnen en de pulserende vaagheden van een schijnbaar duister, stofwolken en magnetische stormen, kometen en meteoren die soms de vreemdste banen volgen? Zo is het dan in mij 00k, al zijn het misschien eerder mijn gedachten die zonderlinge banen volgen. Mogelijk zijn het mijn humeurigheden die de stofwolken en magnetische stormen wekken of uitbarstingen veroorzaken.
Ik ben een replica van het geheel, zij het dan niet in een driedimensionale vorm, maar in mijn functioneren, in het wezen dat ik als geheel ben. Ik word beheerst door de wetten die het geheel van de kosmos beheersen, of ik dit nu besef, beseffen kan of niet. Ik ben deel van alle krachten en mogelijkheden die in de kosmos bestaan, of ik deze nu gebruiken kan of niet, beseffen kan of nooit zal kunnen erkennen of begrijpen.
Mensen zullen hier soms bezwaren tegen opperen en bv. stellen dat het licht veel sneller is dan ooit een mens zal kunnen zijn. Mijn antwoord moet dan luiden dat gedachten soms sneller kunnen zijn dan het licht.
Je wezen bezit mogelijkheden die verre alles wat voor een mens aannemelijk, bevattelijk of mogelijk schijnt, te boven gaan. Een deel van uw wezen behoort nu eenmaal tot meerdimensionale werelden waarvan u nog geen kaas hebt gegeten, laat staan kaas uit het vuistje.
Eenheid beseffen en proberen deze soms te beleven, is wel het belangrijkste wat een eenling kan doen. Dat is de manier om langzaamaan je frustraties kwijt te raken, om niet in wanhoop uit te reiken naar de een of andere supergod op een troon die later uw vijanden voor u zal vernietigen door hen te kwellen in een hel die niet bestaat. Je leert dan meer en meer in een volledige aanvaarding van jezelf te leven, juist omdat je voelt deel te zijn van een geheel. Voor mij is dit de hoogste wijsheid die er kan bestaan.
Mensen hebben ook zo hun kreten — al vraag ik mij vaak af of zij wel beseffen wat zij daarmee feitelijk zeggen. Mensen schreeuwen over de democratie en wat zij feitelijk bedoelen, is een soort regenten-regering. En wanneer zij roepen om het socialisme, bedoelen zij eveneens dat er een groep is die het recht moet hebben voor alle anderen uit te maken wat goed voor hen is. Of zij roepen dat zij alleen de waarheid bezitten terwijl bij een goed luisteren naar hun woorden, blijkt dat die waarheid, zo zij al aanwezig is, zo beperkt is dat zij ten hoogte een enkele splinter kan vormen van een alomvattende waarheid.
Laat ons reëel blijven, eerlijk zijn, tenminste tegenover onszelf en zeggen: Ik moet dit leven aanvaarden. Ik moet met alles in dit leven werken en bestaan zoals het nu eenmaal is. Ik moet de kracht van dit leven in mijzelf, wanneer deze zich soms manifesteert, dan ook niet beschouwen als iets zeer bijzonders, maar aanvaarden als al het andere: iets geheel natuurlijks.
Besef dat ook uw bestaan natuurlijk is: U wordt als mens geboren, een natuurlijke gebeurtenis. En eens zal u sterven — ook dit is een geheel natuurlijk gebeuren. Voor het wezen dat je bent, is dit ervaring, maar voor hetgeen je verder bent en je deel zijn van het geheel, maakt het verder werkelijk niets uit. Daaraan verandert niets.
Ik kan de dingen aanvaarden, ik kan ze doorstaan op het ogenblik dat ik ga begrijpen dat zij voor mij en in mij een onvermijdelijkheid vormen. Een die niet slechts mij persoonlijk treft maar die binnen het geheel een betekenis heeft. Dat ik die betekenis niet kan overzien, is dan niet zo belangrijk. Langzaam maar zeker zal ik er wel in groeien, zal ik wel Ieren begrijpen wat mijn werkelijkheid in feite is.
En nu wil ik even in het bijzonder spreken over enkele dingen die bijzonder interessant voor mij zijn. Een model van de harmonie waarover ik spreek, moet u zich in ieder geval voorstellen als een absolute verbondenheid.
Dit betekent niet dat elk deel van dit geheel bepaald en bestemd is in elke beleving en ontwikkeling. Maar het geheel bezit een evenwicht dat moet worden gehandhaafd. Kortom, wat hier gebeurt, kan daar niet nogmaals geschieden met dezelfde betekenis. Wat hier excessief blijkt, wordt elders opgeheven.
Dan kun je ook zeggen dat alle mensen gelijk zijn. Niet omdat zij identiek zijn of identieke waarde bezitten, maar omdat zij deel zijn van een geheel. Vooroordelen kan je zo beter opheffen.
Uw beleven kan op een ogenblik erg aangenaam of erg onaangenaam zijn. Ongeacht hetgeen dit voor u betekent, is de betekenis van uw beleven in het geheel in feite onbelangrijk: Wat gebeurt, moet nu eenmaal gebeuren. De gevolgen van een anders handelen, denken, beleven, kun je niet berekenen en of dit werkelijke betekenis zou hebben, kun je al evenmin overzien.
Laat mij een goed voorbeeld zoeken. Doet u morgen mee aan de sterrenshow? Hebt u een lot? Niet? Gefeliciteerd dan. Dan hebt u in ieder geval al f 2.50 gewonnen. Wanneer je het systeem goed beziet, ontdek je dat enkele mensen grote prijzen krijgen, maar alleen omdat er altijd veel meer zijn die niets krijgen. Dus indien degenen die niets krijgen er niet zouden zijn, zouden degenen die nu veel krijgen, niets krijgen; als u begrijpt wat ik bedoel.
Er is dus in feite een wisselwerking tussen winnaars en verliezers. Er blijft ook altijd bij loterijen iets over. In dit geval gaat het naar, ik meen naar een menslievend doel.
Het leven is in feite enigszins met een loterij te vergelijken. U zult vaak verliezen. Maar wanneer u niet zou verliezen, zouden anderen niet kunnen winnen en daarmee mogelijk in het geheel iets tot stand brengen dat noodzakelijk of onvermijdelijk is. En wanneer u iets verkeerd doet, kan dit ook in de werkelijkheid onvermijdelijk en noodzakelijk zijn. Dus spreken over uw zonden en een mea culpa, mea culpa — mensen met zondebewustzijn spreken kennelijk graag latijn — is feitelijk overbodig. Dat men de voorkeur geeft aan een ‘mea culpa’ is waarschijnlijk te danken aan het feit dat het veel deftiger klinkt dan een ‘wat was ik stom, wat was ik stom.’
Besef ook wanneer u zich schuldig voelt: Deze toestand is van betekenis en daarom moet ik ook dit aanvaarden. Ook hierin vorm ik een deel van een evenwicht.
Wanneer iemand hier toe komt na de dood, is het zonderlinge dat het alleen zijn en de duisternis, de kwelling eventueel ophoudt en wel niet de verrukking daarvoor in de plaats treedt die men pleegt te verwachten, maar dat daarvoor in de plaats een innerlijke vrede komt.
Ik denk dat vrede het belangrijkste is in het Al, omdat het een uitdrukking is van evenwicht, een balans. Ons gehele wezen, innerlijk en uiterlijk, is op een juiste balans aangewezen. Wanneer wij geestelijk bewust willen worden, dienen wij allereerst te leren hoe die balans te aanvaarden en het feit te erkennen dat er altijd en overal een evenwicht bestaat.
Wanneer wij dit eenmaal aanvaard hebben, kunnen wij nog altijd gaan zien wat dit evenwicht nu bepaalt, zij het aan de ene, zij het aan de andere kant. Ook dan zijn de schommelingen van het lot vaak voor ons onbegrijpelijk, maar het belangrijkste is dat wij het bestaan en het in stand blijven van het evenwicht beseffen.
Let wel, ik stel niet dat u dan maar alles moet aanvaarden wat u wordt gezegd. U kunt nadenken en handelen zoveel u wilt, maar ik acht het van betekenis dat u begrijpt wat voor mij belangrijk is. Daardoor zal het geheel voor u beter te verstaan zijn.
Nogmaals, ik spreek nu over zaken die voor mij uiterst belangrijk en vol betekenis zijn, al is het maar omdat in het aanvaarden van dit bestaan van het evenwicht voor mij iets ligt dat je, bij gebrek aan een beter woord, misschien geluk zou kunnen noemen. Wat iets anders is dan vreugde. Ik ben nu eenmaal geen halleluja-persoonlijkheid en al evenmin een io, io-geest. En een aum mane pad … Luister, ik heb in mijn tijd ook met molentjes gelopen, ik ben ook mens geweest. Maar dat is nu over.
Eerlijk waar, geluk is voor mij de geborgenheid in het geheel. En volgens mij is dat het enige werkelijke geluk dat er bestaat. Al het andere is een kwestie van beleving, is tijdelijk. Na al mijn ervaringen, en dat zijn er nogal wat, vind ik het enige blijvende geluk in dit deel zijn en bewust blijven van het geheel ongeacht wat je doet, bent, deed of denkt.
Het is voor mij de sleutel van de werkelijke bewustwording. Het is de sleutel van dé totale harmonie. Mensen denken helaas al te vaak dat je de dingen eerst moet kunnen omschrijven voor je er iets mee kunt doen. Maar harmonie is niet omschrijfbaar. Zij bestaat.
Kunt u mij bv. zeggen waarom enkele toch zeer knap gecomponeerde stukken geen enkel gevoel bij de toehoorders wakker roepen en andere, misschien veel onbeholpener of speelse zaken een groot aantal mensen van binnen mee doet trillen?
Componisten en schrijvers hebben dit soms aangevoeld, maar geweten heeft niemand het ooit. De meest succesvolle hebben alleen maar een harmonie gevonden waarbij anderen zich betrokken kunnen gevoelen, gewoon vanuit zichzelf.
Zo is het ook met de meer kosmische harmonieën: Je kunt die niet berekenen of constateren door middel van een computer. Zoals je geluk, het werkelijke, innerlijke geluk, de innerlijke vrede en gevoelens van eenheid met alle dingen niet kunt indelen of omschrijven.
Maar zoals een schrijver of componist zijn innerlijke gevoelens gebruikt om er een structuur uit te maken, kunnen ook wij iets van die harmonie uit onszelf voortbrengen en ook vanuit ons ontstaat dan iets wat anderen meesleept, beïnvloedt.
Hoe komt het volgens u dat de familie Strauss zoveel walsen heeft gecomponeerd die ook nu nog de mensen meeslepen? De wals zelf was eerder een modeverschijnsel. Lanner en anderen hadden haar in feite reeds geschapen, maar Strauss, vooral vader Johann, legde in de compositie iets van de eigen hang naar levensvreugde. Dit was de voornaamste aantrekkingskracht van deze deunen, die vaak in enkele ogenblikken werden gemaakt en dan meteen, door een improviserend orkest werden gespeeld. Want Strauss noteerde soms alleen hoofddelen van een melodie, gaf zijn orkestleden aanwijzingen om hun ‘partij’ daarin op een bepaalde wijze te benaderen en merkte dan op: Hoe het klinkt, zullen wij dan wel weer zien. Dit tussen haakjes. Zo is zelfs ‘De blauwe Donau’ ontstaan. Waarbij dit ‘blauw’ een leugen was en is — tot smart van velen overigens.
Realiseer u wat dergelijke mensen soms hebben gedaan, zoals de dove Van Beethoven. Zelfs de toch wel heel erg met zijn roem bezige Mozart heeft vaak gegrepen naar stemmingen en waarden die hij niet kende in zijn dagelijkse leven en gaf daaraan dan heel vakkundig uitdrukking.
Dit maakt deze mensen tot in deze dagen beroemd. Beroemde componisten zijn lang niet altijd mensen die de muziekleer e.d. volledig beheersen. Maar altijd weer verklankten zij iets uit een innerlijk beleven, soms zonder het te beseffen of speels, zoals Ravel de Bolero componeerde.
U bent wel geen componist, maar u componeert dan toch wel uw eigen leven. Voegt u ook hier een beetje van dit en een beetje van dat bij elkaar? U voegt de dingen samen. De vraag is maar, wat u er uit maakt.
Maakt u er een giftig brouwsel van waardoor u uw gehele leven geïsoleerd blijft van andere mensen en ware gevoelens? Of weet u in het overigens natuurlijk redelijke geheel van uw bestaan zo nu en dan iets van die innerlijke werkelijkheid, van die inspiratie te verwerken waardoor u naar buiten toe licht en vreugde uitstraalt?
Niet dat de mensen u daar iets van zullen zeggen. Wijk uit voor de mensen die je over dergelijke dingen complimenten maken, want dat zijn degenen die zodra zij weg zijn, een ander opmerken: En ik heb die idioot ook nog ontmoet …
Toch laat dit de mensen iets vreugdiger, iets rustiger achter. Het is alsof je hen iets hebt kunnen overdragen van je innerlijk besef van eenheid — bewust of onbewust beleefd.
U componeert in zekere zin uw leven. Maar vooral componeert u datgene wat u in het geheel en dus naar buiten toe, uitstraalt. Maar besef wel dat je dit alleen op je eigen wijze kunt doen, vanuit je eigen persoonlijkheid. Stel je eens voor dat Mozart had willen componeren als een Johannes Sebastian Bach. Dat zouden verschrikkelijke dingen zijn geworden die alleen door enkele experts gewaardeerd zouden kunnen worden. Mozart schreef zoals hij was: virtuoos, elegant, om niet te zeggen soms een beetje decadent. Hij had zijn eigen ‘manietjes en maniertjes’, maar iets wat in andere mensen eveneens leeft, wist hij zeker te vatten.
U moet niet anders zijn dan wat u al bent. Maar u moet uzelf, aanvaardende wat u bent, zien als deel van een groot geheel. (deel onverstaanbaar)
U zult uw lot moeten dragen zoals iedereen. Maar het is dan wel veel gemakkelijker om het vreugdig te dragen. Wanneer je je lot vreugdig weet te dragen, verdwijnt een groot deel van de lasten, waaronder je anders zou kunnen bezwijken. Al is het maar omdat je dan ook de compensaties gaat beseffen die je krijgt. De onbewuste ontbeert deze; hij krijgt ze evengoed, maar hij ziet ze niet.
Je leeft dan vanuit een kosmische zekerheid die al het andere draaglijk maakt. Daardoor kun je de omstandigheden en mogelijkheden ook beter overzien, al is het alleen maar omdat je wat meer afstand weet te nemen van je stoffelijke zelf.
Wie afstand neemt, overziet meer. Kijk naar een schilder die druk bezig is met zijn werk: Vlak bij zijn doek is hij in de weer met het aanbrengen van toetsen, het trekken van kleine lijntjes, het invoegen van kleuren. Maar wanneer hij een stukje heeft gedaan, treedt hij terug om vanaf een afstand het werk te beoordelen, dat hij dichtbij heeft gedaan.
Wanneer je afstand weet te nemen van jezelf, al is het maar nadat je iets hebt gedaan of beleefd, overzie je veel beter wat je deed, wat je bent, wat je betekent als mens.
Een andere kant van de zaak is dat je ook veel meer openstaat voor andere signalen zoals bv. communicaties met de geest. Daarom herhaal ik, in de hoop dat u mij kunt begrijpen, dat de harmonie de sleutel is van alle dingen; dus niet de strijd. Er is geen vreugde, geen leed dat enige werkelijke betekenis kan hebben waar de harmonie beseft wordt. Er is een vrede, een soort geluk. Ik hoop dat ik u dit voor mij als werkelijkheid beleefde denkbeeld heb kunnen duidelijk maken.
(Verstaanbaar opgenomen. Waar het slechts om enkele woorden ging, werden de zinnen zo goed en lopend mogelijk aangevuld door de bewerker. Waar grotere delen wegvielen, is dit vermeld. Totaal van de weggevallen delen was ongeveer 10 minuten spreektijd. red.)