6 november 1986
Heel veel mensen zullen nu denken: dat gaat over de geest. Een kleine teleurstelling. Die kleine verschillen zijn er niet meer, althans niet uiterlijk. Dan denkt u waarschijnlijk: er is dus toch een ongelijkwaardigheid op aarde. Dat is ook niet waar. Man en vrouw zijn in praktisch alle opzichten gelijkwaardig, zeker vanuit een geestelijk standpunt. Maar er zijn nu eenmaal verschuivingen in reactiepatroon en in instinctpatroon. Dat wil zeggen, dat man‑zijn geestelijk de zaken anders doen, beleven dan dat dit vrouwelijk gebeurt. Er zijn verder een aantal stoffelijke belevingen die voor de man een heel andere betekenis hebben, heel anders ook worden beleefd dan door de vrouw. Wij hebben dan ook nog een ander aspect: dat geldt overigens niet voor alle vrouwen maar voor vele.
Een vrouw is geneigd om haar fantasie‑ en voorstellingsvermogen te koppelen aan bestaande zaken. Een vrouw kan bv. gewoon zitten dromen over de manier waarop ze een huis zal inrichten en dan weet zo al hoe de meubels staan en welke kleuren ze zal kiezen. De doorsnee‑man fantaseert wel, maar hij kan dan net niet de details te pakken krijgen. Daarom wordt het bij hem een totaal ander vertrek, iets wat buiten de stoffelijke mogelijkheden valt. Ik geef deze punten alleen om duidelijk te maken dat er inderdaad verschillen zijn. U kunt begrijpen dat een andere manier van leven en beleven ook een andere wijze van bewustwording betekent.
Geestelijke bewustwording in het opbouwen van een arsenaal aan ervaringen waardoor onderscheid kan worden gemaakt, ook in de geest later, ten aanzien van alles wat je ontvangt. Het is dus een analyse van een complex signaal dat je ontvangt. Mannelijke aspecten willen dat dan op een bepaalde manier rangschikken. Vrouwelijke aspecten zoeken eigenlijk naar de boventonen en verwaarlozen daarbij heel vaak zaken die toch ook erg belangrijk zijn. Het is niet op zichzelf kwaad, maar het betekent wel dat iemand die bv. vier of vijf keer al is geïncarneerd op een gegeven ogenblik zo sterk in haar emotionele interpretaties terecht komt dat het niet meer mogelijk is om alles in een overzichtelijk geheel te ervaren en te beleven. Dan zal zo iemand eens naar keer als man moeten terugkomen. Want daar zit dan weer een ander systeem van denken in en dan ontstaat weer de gewenning aan ordening en aan inpassen.
Er zijn wel eens mensen die denken: Ja natuurlijk, want vrouwen praten te veel. Die mensen hebben zeker nog nooit een Kamerzitting bijgewoond dus die kunnen dat nog geloven. Praten op zichzelf is meedelen. Vrouwen die met elkaar praten, praten niet alleen over dingen. Zij praten in feite over een sfeertje, ook al denken ze dat ze over vaststaande zaken bezig zijn. Een groot gedeelte van hun gesprek wordt toch in ieder geval gekleurd door hun manier van denken of door hun obsessies. Oude vrijsters hebben het bv. altijd over de zonden van anderen en dan bedoelen ze zeer vleselijke. Dat klinkt vervelend, maar als ze aan het praten gaan, dan gaat het altijd die kant uit.
Bij mannen is het heel vaak jachtdrang. Dat kan zijn dat ze bezig zijn over een goede slag bij het golfspel, het kan net zo goed dat ze bezig zijn over alle meisjes die hen erg aardig hebben gevonden. Dat laatste is dan vaak een illusie, maar het is hun manier om een ik‑beeld te projecteren. Wanneer je in taal een ik‑beeld projecteert op die manier (ik ben mij ervan bewust dat wat ik heb gezegd onvolledig is, maar het is voldoende om duidelijk te maken wat ik bedoel) dan zal het duidelijk zijn dat dat ik‑beeld na de overgang een grote invloed heeft. Die invloed kan zo groot zijn dat je bepaalde dingen eenvoudig niet kunt verwerken. Ze kan aan de andere kant ook zo groot zijn dat je daardoor allerlei weerstanden of beperkingen wel kunt overwinnen.
Het ik moet u zich maar voorstellen als een cirkel. Ze moet zich kunnen draaien. Als het middelpunt precies in het midden zit, dan is dat een gelijkmatige draai. Schuif je nu 1,3 naar de ene kant of 1,3 naar de andere kant op, dan wordt het een excentrisch wiel en waggelt het als een gek. Ons bewustzijn doet ongeveer hetzelfde. Als we alleen vrouwelijke of alleen mannelijke elementen ervaren, dan zijn we excentrisch geworden. Wij zijn niet meer in staat om liet middelpunt van ons werkelijk wezen vast te houden. Dat wil zeggen, dat voor ons de hele wereld ongelijkmatig reageert, dat ze niet volgens een en dezelfde norm kan worden bekeken en dat we sommige impulsen van buiten bijzonder sterk verwerken en andere a.h.w. afdempen omdat een groot deel van het eigen ik ertussen zit. De oplossing is heel duidelijk. Je moet beide elementen in je dragen.
Men spreekt in mystieke kringen wel eens over de perfecte hermafrodiet. Dat is een wezen dat man en vrouw tegelijk is. Nu zult u wel begrijpen dat dat stoffelijk moeilijk haalbaar is en als het wordt benaderd, dan kun je nog moeilijkheden krijgen met de omgeving en misschien zelfs met de politie, het is dus werkelijk een geestelijk beeld.
Elke man heeft echter bepaalde vrouwelijke elementen in zich. Elke vrouw heeft ook bepaalde mannelijke elementen. We kunnen zeggen: Dat ligt aan het hormoonevenwicht. Dat is wel waar, maar het betekent ook wereldbenadering.
Als nu een bepaalde fase steeds naar voren komt, dan is het duidelijk dat het andere deel van de persoonlijkheid zelden aan het woord komt. Misschien is het tegenwoordig anders, maar vroeger was het: Meisjes mochten flauwvallen, jongens mochten niet huilen. Dat is natuurlijk onzin. Je kunt niet een bepaald deel van je persoonlijkheid onderdrukken, maar als je dat doet, dan verteken je wel alle belevingen die je doormaakt. En zul je heel vaak waar je gewoon emotioneel geuit bijzonder veel ervaringen zoudt kunnen opdoen, alleen door het onderdrukken van bepaalde aspecten veel meer bezig zijn met jezelf, je ik‑beeld en je eigen houding dan met iets anders. Laten we het heel eenvoudig zeggen: Er is een fantastisch mooi ballet. De dames en heren zitten er op stoelen omheen. Het is de tijd van de rokken nét over de knie. Er zitten een paar dames. Zij zien van de dans niets omdat het ze moeilijk is om zo lang de benen precies in de juiste houding te houden zodat er helemaal niets zichtbaar wordt. Misschien is het nu anders, maar het is eens zo geweest.
Een bewustwording moet gelijkmatig gaan. Als iemand en mannelijke en vrouwelijke elementen in zich heeft en die beide in balans zijn, dan hebben we te maken met iemand die heel dicht bij de werkelijkheid kan leven. Aan de ene kant heeft hij de emotie, de imaginatie. Aan de andere kant echter beschikt hij ook over de logica, de ordening van de feiten, de waarneming van vaste punten. Als je die bij elkaar brengt, dan zeg je: Zo iemand leeft toch eigenlijk heel dicht bij een meer kosmische werkelijkheid.
Voor de geestelijke bewustwording is dat natuurlijk erg belangrijk. Want je leeft in een wereld waar achter alle interpretaties en illusies, alle onderlinge afspraken toch een vaste werkelijkheid bestaat. Hoe dichter je leeft bij die werkelijkheid, hoe meer ze in je beleving meespreekt, hoe dichter je ook kosmisch gezien bij de waarheid, de werkelijkheid komt. Ook het beeld dat je dan van jezelf maakt is niet eenzijdig. Het is niet een poging om je a.h.w. af te zetten tegen de wereld aan de ene kant of aan de andere kant de wereld naar je toe te halen en te absorberen. Het is doodgewoon een erkennen van een functioneren in de wereld als deel van die wereld en gelijktijdig je bewust te zijn van de betekenis die dat deel in de wereld heeft op dat ogenblik.
Natuurlijk is niet voor iedereen dezelfde mogelijkheid in een geestelijke bewustwording aanwezig. Er bestaat een oude voorstelling. De waarheid wordt bewaard in een slot. Om dat slot heen is een gracht. Er zijn bruggetjes over de gracht en er zijn een aantal poorten, soms 63, soms 33 in andere gevallen 27. Dan zegt men: Niet een ieder kan door dezelfde poort gaan. Want ieder heeft in zijn persoonlijkheid de sleutel voor zijn toegang tot de werkelijkheid.
Nu zou ik het iets willen parafraseren door te stellen: Elke mens heeft een volledige persoonlijkheid nodig en elke geest een evenwichtig bewustzijn wil men het kasteel van de werkelijkheid, van de wijsheid kunnen betreden. Op het ogenblik dat wij eenzijdig zijn. Als u vooral een eenzijdige man bent op aarde, dan kunt u de wijsheid, de waarheid nooit volledig benaderen. Pas wanneer u vergeet wat u bent, heeft u een kans. Dan kunnen andere delen van uw persoonlijkheid eveneens tot uiting komen. Daarom zullen heel veel mensen tijdens incarnaties voornamelijk kennis opdoen. Wij noemen dat bewustwording omdat het de mogelijkheid in houdt te antwoorden op al datgene wat om ons heen is. Hoe meer we kennen, hoe meer waarden er zijn waarop wij kunnen reageren en waaraan we voor onszelf deel kunnen hebben of tenminste begrip voor kunnen hebben. Op aarde ben je bezig als man. Wat zijn de voordelen? Aan de ene kant, een man kan wel een fanaticus zijn, maar hij kan nooit zo fanatiek zijn als de vrouw. Wist U dat? Vrouwen zijn ontzettend fanatiek als ze beginnen. Een man heeft namelijk altijd ergens een soort ordening van zaken in zich waardoor hij alleen fanatiek kan zijn, als hij dit voor zichzelf aanvaardbaar kan verdedigen door alle gronden en grondslagen aan te voeren. Je kunt het niet zuiver emotioneel zien.
Een vrouw is veel minder snel fanatiek dan een man, laat mij dat erbij zeggen. De grote moeilijkheid is namelijk dit: Je hebt in je, zelfs als fanatici, helemaal niet de neiging om door te draven. Je doet dat wel omdat je bezig bent, omdat het erbij hoort of omdat je het ziet als deel van je taak of je roeping, maar je sukkelt eigenlijk verder. Dan komt er een ogenblik dat je emotioneel bij jezelf betrokken raakt. Vanaf dat ogenblik houd je geen rekening meer met het voorgaande. Zeker, de uiterlijkheden zullen nog een beetje door de gewoonte worden bepaald. Laat mij het zo zeggen: Een man, die een man moet doden zal zeggen: Nou, wat is daarvoor nodig. Een schot of een messteek. Een vrouw die zichzelf zover opzweept dat ze wil doden, is geneigd een hele revolver leeg te schieten of 20 á 30 steken toe te brengen. Dan is er een grens weg. Breng je die twee echter bij elkaar, dan krijg je dus een wezen dat aan de ene kant rationeel blijft, dat zegt: Wat is er nodig om mijn doel te bereiken. Aan de andere kant krijg je een wezen dat die enorme drijfkracht heeft, ook emotionele drijfkracht, waardoor al het andere onbelangrijk wordt. Ik geloof dat dit ook van grote invloed kan zijn.
Leven als men betekent leven in een bepaalde positie in je gemeenschap. Je hebt taken en die zijn dan over het algemeen verzorgen. Als je daarbij verder kijkt, dan blijkt, je werkt wel mee, maar je brengt de kinderen toch niet helemaal echt voort. Je bewondert jezelf natuurlijk wel dat je dat mede tot stand hebt helpen brengen: dat is weer wat anders. Je bent misschien geneigd te zeggen: Dat is van mij. Dat is ook typisch mannelijk. Maar je bent niet in staat om die eenheid te ervaren. Je bent verliefd op de voorstelling, het is van mij….enz. enz.. Maar je bent niet zó sterk gebonden dat je zegt. Als dat sterft, dan sterft er een stuk van mij. Zover gaat het nu net niet. Dus die mannelijke ervaringen brengen je in contact met de buitenwereld waarin je voortdurend bezig bent kennis op te doen, ervaringen uit te wisselen en waarbij je je persoonlijk leven altijd die achtergrond houdt van een heel klein beetje egoïstische benadering van de werkelijkheid.
Dan zien we aan de andere kant het vrouwelijke element. De vrouw kan evenveel presteren. In sommige gevallen door bouw en instelling wel meer dan de man. Maar zij is bij haar werk intens betrokken in de details. Ze zal sneller grote lijnen uit het oog verliezen en als er voor haar grote lijnen zijn, dan zijn dat lijnen die emotioneel zijn vastgesteld en waaraan de werkelijkheid zoveel mogelijk moet worden aangepast. Dat is dus een ander wereldbeeld, een andere benadering, een ander beleven. De kosmos omvat beide dingen. Om u een typisch voorbeeld te geven: Fantasie is een werkelijkheid waarvan u op dit moment geen deel uitmaakt. Al wat in u bestaat, kan buiten u tot werkelijkheid worden. In de geest zult u dan beter begrijpen wat dat betekent. Het is werkelijk zo.
Aan de andere kant, alle systemen en alle doelmatigheden die ik bezit, zullen mij in staat stellen om een rangschikking te maken van belangrijkheid die niet alleen voor mij persoonlijk geldt, maar die eigenlijk overeenstemt met al datgene wat anderen zullen ervaren. Ik kom dus tot een grotere gemeenschap van innerlijke taal, zeg maar.
Het is een hele tijd zo geweest dat de grote mathematici mannen waren en dat heus niet omdat de vrouwen de mathematica niet konden bestuderen. Vrouwen kunnen dat wel. Ze kunnen daarvan inderdaad heel veel dingen onthouden, maar het verder gaan, het spreken in deze op zich zeer logische taal, ontgaat hen enigszins. Maar wat de mathematica omschrijft, is net zo goed deel van de werkelijkheid als wat je fantasie omschrijft. Voeg de twee bij elkaar en u krijgt een beeld waarvan elke werkelijkheid aanvaardbaar wordt en niet alleen maar de beredeneerbare. Gelijktijdig heb je het rangschikkend vermogen om elke wereld die je ontmoet toch weer zodanig in te delen dat vergelijkingsmogelijkheden ontstaan en er een zeker systeem kan zijn die je kunt benaderen. In het geestelijk leven kan dat heel belangrijk zijn.
Als u in een sfeer komt, dan benadert u het anders als u een vrouw bent of als u een man bent. Laten we een voorbeeld nemen dat niet bestaat. Een vrouw komt in de hel: “O, die griezels, wat hebben ze mij aangedaan! Hoe kom ik nu hier terecht” Een man in de hel: “Ha. daar heb je Joost. Hoe gaat het. Zeg, kunnen we een afspraakje maken, want ik houd niet zo van de hitte.” De vrouw protesteert en de man probeert a.h.w. de zaak naar zijn hand te zetten, maar door te lijmen. Stel nu, dat je het allebei kunt doen: dat je aan de ene kant emotioneel de zaak kunt omvatten, de betekenis ervan kunt zien en weten wat het eigenlijk inhoudt en dat je aan de andere kant heel koelbloedig de zaak kunt rationaliseren en daar een relatie aan koppelt. Een vrouw zal heel gauw zeggen: Nou neen, dat vind ik zo’n onbetrouwbaar type daar blijf ik liever vandaan. De man zegt: Ja, maar hij heeft veel geld. Je kunt er wat aan verdienen.
Geestelijke bewustwording betekent op zichzelf dan ook niet alleen maar kunnen antwoorden. Ik heb daar wel de nadruk op gelegd, maar het betekent veel meer. Het betekent één worden. Met iets wat je niet verstandelijk begrijpt, kun je je niet volledig één voelen. Met iets wat je alleen emotioneel beleeft, kun je je ook niet helemaal één voelen. Maar op het moment, dat je en begrijpt en beleeft, doorvoelt dus en beide in behoorlijke intensiteit, dan heb je niet alleen maar iets met de buitenwereld gedaan, dan heb je in jezelf een wereldbeeld opgebouwd corresponderend met datgene wat er buiten je aanwezig is.
Bewustwording is niet alleen maar weten wat is bv: Er is nog niemand zover gekomen en teruggekeerd. Hij kan er dus niets over zeggen. Het houdt ook innerlijk een volledig beeld van je God vormen, die God buiten je erkennen, maar voor zover je Hem kent ook in jezelf. Bewustwording is het meer worden, niet slechts het meer beleven. Als men dan zegt: Er zijn mannelijke en vrouwelijke aspecten in de bewustwording, dan is dat volkomen waar. Want de volledigheid omvat veel meer dan een emotionele of een rationele benadering. Het vraagt niet alleen aanvaarding of verwerping, maar het betekent ook een zekere onverschilligheid. Al die dingen samen houden in, dat u in een incarnatiecyclus dus nooit alleen vrouw bent of alleen man. Voor de dames, die vinden dat de mannen hen niet al te goed behandelen, wie weet komt u een volgende keer terug als man op een wereld waar u dan uw gram kunt halen op de mannen en gelijktijdig de meerdere zijn van de vrouwen.
Het is duidelijk, al die afwisselende incarnatiemogelijkheden hebben gewoon te maken met het vermogen om in jezelf datgene te scheppen wat je buiten je erkent. Zonder Yang en zonder Yin. Zonder de tegenstelling is er geen kenbaarheid. Zonder enerzijds het licht en anderzijds het duister is er geen contrast genoeg. Wij zijn wanneer we op aarde leven niet alleen voornamelijk vrouw of voornamelijk man met een restje van de anders sekse er ook nog bij. Wij zijn gelijktijdig licht en duister, goed en kwaad. Wij zijn een complex van tegenstellingen. Dat hebben we nodig. Want in die tegenstellingen kan pas het beeld ontstaan waardoor wij onszelf steeds meer gelijk kunnen maken aan datgene, wat wij als hoogste kracht in en buiten ons erkennen. Er zijn tijden dat vrouwen het op de wereld voor het zeggen hebben. Er zijn tijden dat mannen het op de wereld voor het zeggen hebben. Maar er zijn nooit tijden geweest dat een man voelde als een vrouw of een vrouw geheel voelde als een man. Daarom het dualisme, de tweeledigheid.
Wij zijn deel van God. Maar wij moeten bewust deel van God worden. Dat bewustzijn impliceert, dat wij het geheel van de tegenstellingen zodanig in onszelf bevatten dat daardoor elke impuls, die wij ontvangen kan worden vertaald als een deel van de totaliteit en toch gelijktijdig voor ons beleefbaar, beschrijfbaar en herkenbaar blijft. Daar kan ik nu heel lang over door emmeren.
Begrijpt u één ding goed, u kunt geen voorkeur hebben voor het mannelijk of het vrouwelijke geslacht in de zin van bewustwording. Maar je kunt wel zeggen: Als slechts één kant wordt beleefd, dan ontstaat er een onevenwichtigheid die zo groot is dat de totaliteit niet beleefbaar, benaderbaar en herkenbaar wordt. Daarom zijn er in ons bewustwordingsfasen dat we de mannelijke ervaring van node hebben en er zijn fasen dat we de vrouwelijke ervaring nodig hebben. Slechts zo kunnen wij ons werkelijk zijn geestelijk leren benaderen, leren erkennen en op den duur zo leren ons te vervullen door het beeld van de Kracht die ons heeft geschapen in ons te herscheppen.